تحليل ساختاري و محتوايي فصل نهم كتاب «درباره عبارت» ارسطو

فصل نهم درباره عبارت، از آثار منطقي مهم ارسطو است. نوشتار پيش‌رو كوشيده است تحليل دقيق و جامعي از ساختار اين فصل و موضوعات و مسائل اصلي و فرعي مطرح در آن به‌دست دهد. به‌باور بيشتر مفسران ارسطو، مسئله اصلي ارسطو در اين فصل، نفي ضرورت رخدادهاي آينده است. اما خوانش دقيق اين فصل نشان مي‌دهد كه مسئله اصلي ارسطو در آن، تبيين و استوار كردن اين مدعاست كه «از جفت گزاره‌هاي سلبي و ايجابي فرديِ ناظر به آينده، ضروري نيست كه يكي صادق و ديگري كاذب باشد» و مسئله ضرورت يا عدم ضرورت رخدادهاي آينده، نيز برخي مسائل مهم ديگر، در ضمن تبيين اين مدعا و به تبع آن مطرح شده‌اند. بخش عمده‌اي از سخنان ارسطو در اين فصل به استدلال وي براي استوار كردن اين مدعا اختصاص يافته است كه در متن اين نوشتار تحليل و صورت‌بندي روشني از اين استدلال و مقدمات آن به‌دست داده‌ايم. شمار چشمگيري از مفسران ارسطو ادعا كرده‌اند وي با چنين ديدگاهي، اصل تناقض را نقض كرده است. اما توجه به معناي دقيق سخن وي از يك‌سو و مفاد اصل تناقض از سوي ديگر، نشان مي‌دهد كه سخن او هرگز اصل تناقض را نقض نمي‌كند