تحليل بازتاب قرائات منسوب به معصومين (ع) درتفسير تبيان و مجمع البيان

در تفاسير شيعه قرائت‌هايي منسوب به معصومين (ع) يافت مي‌شود كه در مقام اثبات قرائت مستقل براي معصومين (ع) هستند. تحليل اين مسئله ازآن‌جهت اهميت دارد كه پيش‌نياز و از اصول موضوعه در تفسير قرآن، شناخت قرائت صحيح است. نوشته حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي عقلي و نقلي و با رويكرد تاريخي در مقام پاسخ به اين پرسش است كه چگونه مي‌توان بر اساس بازتاب قرائات منقول از معصومين (ع) در تفاسير شيعه تا قرن ششم اين قرائات را تحليل نمود. مجمع‌البيان در قرن ششم با نقل در حدود 145 قرائت نسبت به تفاسير قبل از خود به گسترش اين قرائات اقدام كرده است. از عوامل احتمالي در بسامدي اين نقل‌ها به تأثير روش استدلالي شيخ طوسي بر تفسير مجمع‌البيان اشاره شد. همچنين فضاي ادبي حاكم در اين قرن و در پي آن گستردگي تفاسير ادبي همچون كشاف نوشته زمخشري و المحرر الوجيز نوشته ابن عطيه اندلسي نيز در اين گستردگي از سوي طبرسي بي‌تأثير نبوده است.