ارائه راهبرد تعاملات تجاري ايران و عراق بر مبناي تحليل اهميت – عملكرد

توسعه تجارت با كشورهاي اسلامي منطقه به‌ويژه همسايگان از اين رو داراي اهميت است كه موجب كاهش آسيب‌پذيري اقتصاد كشور از طريق توسعه پيوندهاي راهبردي و گسترش همكاري با كشورهاي منطقه و جهان مي‌شود. گسترش روابط با كشورهاي همسايه، كمك به توسعه منطقه‌اي، افزايش رقابتمندي ايران در منطقه و همچنين توسعه تجارت با كشورهاي واقع در منطقه آسياي جنوب غربي جزو اولويت برنامه‌هاي توسعه و محور فعاليت بخش بازرگاني است. عراق به‌عنوان يكي از كشورهاي واقع در منطقه آسياي جنوب غربي مي‌تواند يكي از بازارهاي صادرات غيرنفتي كشور باشد. هدف اصلي اين مقاله، ارائه راهبرد تعاملات تجاري بين ايران و عراق، مبتني بر شناسايي بخش‌هاي كليدي مزيت دار اقتصاد ايران است. ازاين‌رو بر مبناي روش حذف فرضي و شاخص مزيت نسبي آشكار شده (RCA) طبق جداول داده ستانده به هنگام شده 2015 ، بخش‌هاي كليدي و مزيت صادراتي ايران به مقصد عراق مدل‌سازي شده است. نتايج به‌دست‌آمده اين مدل‌سازي در قالب نواحي چهارگانه تحليل اهميت عملكرد جمع‌بندي‌شده است بدين‌گونه كه ناحيه اول اين تحليل از لحاظ اهميت (بخش كليدي) و سطح عملكرد (مزيت صادراتي) در بالاترين سطح قرار دارد؛ بنابراين بخش‌هاي كليدي مزيت دار ايران، بخش‌هايي هستند كه در اين ناحيه جاي بگيرند. نتايج مدل‌سازي نشان داده است كه هفت بخش از اقتصاد 96 بخشي ايران همان بخش‌هاي كليدي مزيت دار است كه شامل: ساخت آهن و فولاد پايه ، ساخت چرم و محصولات وابسته ، ساخت لوازم‌خانگي ، ساخت، تعمير و نصب ساير مصنوعات طبقه‌بندي نشده در جاي ديگر و بازيافت ، ساخت ماشين‌آلات چندمنظوره ، ساخت چوب و محصولات چوبي و چوب‌پنبه‌اي ، ساخت انواع محصولات غذايي و آشاميدني‌ها مي‌باشند. در وهله اول، راهبرد سياستي اين است كه سياستگذاران بايد استراتژي خود را در قبال اين بخش‌ها حفظ نمايند و به آن ادامه دهند و در مرحله بعدي بين شاخص و اهميت هركدام از آنها تناسب برقرار كنند تا بيشترين منفعت را به همراه داشته باشند. راهبرد سياستي كه در مرحله بعد بايد اتخاذ شود اين است كه بخش هاي ناحيه چهرم اين تحليل در اولويت سرمايه گذاري قرار گيرند چراكه اين بخش ها بالقوه كليدي مزيت دار بحساب مي ايند و با بهبود عملكرد بالفعل خواهد شد و دايره منفعت كشور افزايش پيدا خواهد كرد.