خوانشي نشانه شناختي از يك روياي شاهانه

در بين نقاشي هاي دربار گوركانيان در هند، تعداد زيادي نگاره هاي تك برگي از چهرۀ پادشاه، خاندان سلطنتي، درباريان و پادشاهان و سفراي ديگر كشورها، برجاي مانده است. در مقالۀ پيش رو نگاره اي با عنوان«روياي جهانگير» از نقاشي هاي دوران جهانگير شاه گوركاني، انتخاب شده است. اين نگاره كه ملاقات خيالي شاه عباس اول و جهانگير را به تصوير كشيده است پيام هاي متضادي از تمايل به دوستي و در همين حال ميل به غلبه و برتري جويي را به مخاطب منتقل مي كند. اين پژوهش به دنبال يافتن پاسخ اين پرسش است‌كه: نقاشِ تصوير به دنبال پاسخگويي به كدام تمايلات جهانگير شاه، به عنوان سفارش دهنده اثر بوده است؛ در اين راستا با استفاده از روش نشانه شناسي اجتماعي تصوير به تحليل محتوايي تصوير و خوانش دلالت هاي ضمني اين متن پرداخته شده است. در نهايت توانستيم به دلالت هاي ضمني و آنچه كه متن از بيان مستقيم آن اجتناب كرده، دست پيدا كنيم. بر اساس نتايجي كه از تحليل اين نگاره به دست آمد مي توان گفت دست كم پس از ماجراي قندهار، دليل ادعاي دوستي و برادري جهانگير با شاه عباس نياز به يك متحد قدرتمند در منطقه و عدم توان مقابله با او بوده و نه خواستي حقيقي.