عنوان مقاله :
تحليل گفتمان قدرت در داستان سياوش بر اساس نظريّۀ قدرت ميشل فوكو
عنوان به زبان ديگر :
An Analysis of Power Discourse in Siavash's Story Based on Michel Foucault's Theory of Power
پديد آورندگان :
ابراهيمي، مختار دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه زبان و ادبيّات فارسي , دهيمي نژاد، شفا دانشگاه شهيد چمران اهواز
كليدواژه :
سياوش , قدرت-حقيقت , فضاي تخاصم , منازعات معنايي , زمان-مكان , فوكو
چكيده فارسي :
شاهنامه داستان فرهنگ و تمدّني باعظمت است كه در همۀ دوران‌ها حضوري پويا دارد. اين اثرِ روايي نشانۀ ژرفاي نهان و آشكار تداوم حيات سياسي ايران است و هريك از روايت‌هاي آن مي‌تواند در بازتاب اين تداوم بررسي و تحليل شود. از روايت‌هايي كه در شبكۀ روايي اساطير ايراني از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است، داستان «سياوش» است. رخدادهاي در اين داستان، سبب‌ساز شكل‌گيري روايت‌هاي بعدي و جنگ‌هاي حماسي و اساطيري شاهنامه مي‌شود. با تحليل اين داستان، مي‌توان تصوير روشن‌تري از مفهوم نظام «قدرت»، در سويه‌هاي مادّي و معنوي‌اش، در فرهنگ اساطيري و ديني ايران باستان و كرانه‌هاي انديشۀ خسرواني نشان داد. با چنين هدفي و با توجّه به اهمّيّت داستان سياوش در روند داستان‌هاي شاهنامه، در اين مقاله كوشيده‌ايم روابط قدرت را در اين داستان و نظام معناشناختي آن از ديدگاه فوكو بررسي كنيم. بر همين اساس، اين مقاله نخست، چارچوب قدرت-حقيقت را در داستان سياوش براساس شاه-موبد بررسي مي‌كند، سپس در سه محورِ شناسايي فضاي تخاصم، منازعات معنايي، و تعيين زمان و مكان، به بررسي گفتمان قدرت در داستان سياوش مي‌پردازد.
چكيده لاتين :
Shahnameh is the story and history of a nation, a nation with all its great culture and civilization that is dynamic in all ages. This narrative shows the profound and obvious depth of the continuity of Iran's political life, and each of Shahnameh's narratives can be analyzed and reflected in this continuity. One of the stories that has a special place in the Iranianian mythology is Siavash's story. Given the nature of the narrative and the events that take place throughout the story, this story shapes the later narratives and epic/mythical wars of the Shahnameh, and can provide a clearer picture of the concept of "power" in its material and spiritual aspects in mythological culture, the religion of ancient Iran and the boundaries of Khosrovani thought. With this aim in mind, and considering the importance of Siavash's story in the course of Shahnameh stories, in this article we have attempted to investigate the power relations in Siavash's story and its semantic system from Foucault's point of view. Accordingly, this paper first examines the power/truth framework in Siavash's tale based on the Shah/Mobed, and then examines the discourse of power in Siavash's three disciplines in identifying hostile space, semantic conflicts, and defining time and place.
