دگرگوني زباني: شواهدي از الگوي كنايي گسسته در گويش‌هاي تاتي جنوبي

اين مقاله برآن است تا نگاهي به ساخت كنايي گسسته در گويش‌هاي تاتي جنوبي و دگرگوني آن به صورت الگوي فاعلي داشته باشد.در گويش‌هاي تاتي جنوبي ساخت كنايي در نمود تام و فعل‌هاي مشتق از بن ماضي ظاهر مي شود. در اين صورت عامل در جملات متعدي داراي حالت غيرمستقيم و مفعول داراي حالت مستقيم است. در جملات لازم تنها موضوع فعل داراي حالت مستقيم است. ساخت كنايي گسسته در گويش‌هاي مختلف تاتي جنوبي توصيف شده و با يكديگر مقايسه شده اند. در اين مقاله نشان داده مي‌شود كه بر اثر نفوذ زبان‌هاي فارسي و تركي كه فاقد ساخت كنايي هستند، اين ساخت در گويش‌هاي تاتي در حال ناپديدشدن و تبديل به الگوي فاعلي/ مفعولي است. در اين ميان گويش اشتهاردي محافظه كارترين گويش محسوب مي شود و كنايي گسسته به طور كامل در آن حفظ شده است. در گويش‌هاي ديگر، عامل حالت غيرمستقيم خود را از دست داده است. براي تبيين چگونگي دگرگوني ساخت كنايي در تاتي به پيروي از يانگ (2000) عوامل بيروني و دروني در تغيير الگوي كنايي موثر تشخيص داده مي شوند.