بررسي فرآيند آوايي كشش جبراني در گويش تايبادي بر اساس نظريه بهينگي

كشش يك واحد به دليل حذف يا كوتاه‌شدگي واحد مجاور را كشش جبراني مي‌نامند. اين فرايند در بسياري از گويش‌ ها و زبان ‌ها متداول است. هدف از انجام اين پژوهش بررسي فرايند كشش جبراني در گويش تايبادي در چارچوب نظريه نوين بهينگي است. اين گويش را ساكنان شهر تايباد و برخي از روستاهاي نزديك به اين شهر كه در 225 كيلومتري جنوب شرقي مشهد در استان خراسان رضوي واقع شده است، به‌كار مي‌برند. داده‌ هاي حاصل از پژوهش به روش توصيفيتحليلي از 10 گويشور بومي‌زبان و با استفاده از پرسشنامه گرد اوري شده ‌ا‌ند. با بررسي داده‌ ها در چارچوب نظريه بهينگي، مهم‌ ترين محدوديت‌ هاي حاكم بر صورت ‌هاي بهينه گويش تايبادي به لحاظ كشش جبراني مشخص شد. نتايج حاصل از پژوهش بيانگر آن است كه اين فرايند در اين گويش در چهار وضعيت به‌وجود مي ‌آيد. حذف سايشي و انسدادي چاكنايي در دو جايگاه مياني و پاياني و همچنين حذف غلت w موجب كشش واكه مجاور اين همخو‌‌‌‌‌ان‌ ها مي‌ شود. علاوه براين، در برخي موارد حذف يا كوتاه شدگي يك واكه مي‌تواند منجر به كشش همخوان مجاور يا همان تشديد شود. اگرچه نظريه مورايي به صورت بهتري مي‌تواند به توضيح اين فرايند بپردازد، اما تمام اين موارد بر اساس جداول بهينگي نيز قابل تبيين هستند.