اثرات مخاطرات اقليمي بر فعاليت هاي زراعي(كشت لوبيا) روستاييان در شهرستان ازنا

مخاطرات اقليمي ازجمله يخ‌بندان و سرمازدگي موجب ضرر و زيان به محصولات كشاورزي و اقتصاد مناطق روستايي مي‌شود. شهرستان ازنا با ميانگين توليد 20 هزار تن لوبيا رتبه نخست در استان و قطب توليد در كشور محسوب مي‌گردد. وقوع يخ‌بندان‌هاي بهاره سبب آسيب‌رساني به اين محصول در ساليان اخير شده است. بر اين اساس هدف اين تحقيق بررسي ارتباط وقوع يخ‌بندان‌هاي بهاره و اثرگذاري آن بر عملكرد محصول لوبيا و اقتصاد روستاييان و درنهايت ارائه مدل پيش‌بيني متناسب آن است. براي اين منظور با استفاده از آمار 15 ساله (2018-2004) ايستگاه هواشناسي ازنا و اطلاعات سازمان جهاد كشاورزي و با بهره‌گيري از آزمون همبستگي خطي پيرسون، مدلKNN و مدل شبكه عصبي مصنوعي به بررسي و تجزيه‌وتحليل داده‌ها پرداخته شد. ضريب (42درصد) همبستگي پيرسون نشان داد كه بين يخ‌بندان بهاره و عملكرد محصول لوبيا ارتباط معناداري وجود دارد و اين حاكي از اثرگذاري بالاي يخ‌بندان و سرمازدگي بر عملكرد محصول و اقتصاد روستاييان است. همچنين در مدل‌سازي اثر يخ‌بندان و سرمازدگي بر توليد محصول، مدل شبكه عصبي نسبت به مدلKNN پيش‌بيني بهتري ارائه داد. چنان‌كه ضريب نش سايتكليف و RMSE به ترتيب در مدل شبكه عصبي با مقادير(81.5%) و (0.0688) نسبت به مدلKNN با مقادير(76.4%) و (0.0785) رابطه صحيح‌تري بين مقادير محاسباتي با مقادير مشاهداتي نمايش مي‌دهد. همچنين مشخص شد كه محصول لوبيا به‌شدت به تغييرات دما و سرما حساس است و سرمازدگي در لوبيا خسارات اقتصادي زيادي را همراه داشته است. نتايج اين تحقيق مي‌تواند در برنامه‌ريزي و توسعه اقتصادي روستاهاي شهرستان ازنا سودمند باشد.