بررسي قابليت اصل «استحالۀ انطباع كبير در صغير» در اثبات تجرد نفس از طريق نسبت‌سنجي ميان اين اصل با «فرآيند ماترياليستيِ حصول ادراكات حسي»

تا قبل از دوران معاصر، و البته در دوران معاصر، فلاسفه و متفكران بسياري به منظور اثبات تجرد نفس و يا با اهداف ديگري از اصلِ «استحالۀ انطباع كبير در صغير» استفاده كرده‌اند. اين متفكران استدلالي براي اثبات اين اصل ارائه نكرده‌اند، گويا آن را بديهي مي‌دانسته‌اند. امروزه به دلايل مختلفي از جمله پيشرفت‌هاي اخير علمي، علي‌الخصوص در دو رشتۀ زيست‌شناسي و فيزيك، تبييني ماترياليستي از «فرآيند حصول ادراكات حسي» ارائه شده كه معنيِ پذيرش آن اين است: گذشتگان، به خاطر عدم اطلاع از نتايج پيشرفت‌هاي اخير علمي، گمان مي‌كردند كه انطباع كبير در صغير، علاوه بر «عالَم ماده»، در «عالَم ادراكات حسي» نيز محال است؛ اما امروزه به دنبال بهره‌مندي بشر از نتايج پيشرفت‌هاي علمي، روشن شده كه «انطباع كبير در صغير در عالَم ادراكات حسي» نه تنها محال نيست، بلكه كاملاً ممكن و بالاتر از آن قابل توجيه علمي‌ست. تلاش اين مقاله بر آن است كه با تبيين استدلال‌هاي مربوط به «امكان انطباع كبير در صغير در عالَم ادراكات حسي» در ضمن بررسيِ «فرآيند ماترياليستيِ حصول ادراكات حسي»، بي پايگيِ استدلال‌هاي ماترياليست‌ها را نشان دهد و اثبات نمايد كه اصلِ «استحالۀ انطباع كبير در صغير» نه تنها در عالَم واقع، بلكه در «عالَم ادراكات حسي» نيز جاري‌ست.