تأثير تكانه‌هاي نرخ ارز بر رفاه خانوارها در ايران: رهيافت مدل تعادل عمومي قابل محاسبه

نرخ ارز به عنوان واسط ميان اقتصاد داخلي و خارجي، يكي از مهمترين متغيرهاي كلان اقتصادي است. از اين رو، تكانه‌هاي نرخ ارز از طريق تأثيرگذاري بر قيمت‌هاي صادراتي و وارداتي در تركيب با قيمت‌هاي داخلي، مي‌تواند بر درآمد، مخارج مصرفي و نهايتاً رفاه خانوارها تأثير بگذارد. هدف اصلي اين مقاله، بررسي تأثير تكانه‌هاي نرخ ارز بر رفاه خانوارها در ايران از طريق معيارهاي تغييرات معادل (EV) و تغييرات جبراني (CV) است. بدين منظور، با توجه به قابليت‌هاي‌ مدل‌ تعادل عمومي قابل محاسبه (CGE) نسبت به مدل‌هاي تك معادله‌اي، مدل تعادل عمومي قابل محاسبه استاندارد بر مبناي داده‌هاي ماتريس حسابداري اجتماعي سال 1390، كاليبره شده و با شبيه‌سازي افزايش نرخ ارز، تغييرات رفاه خانوارهاي شهري و روستايي مقايسه گرديده است. نتايج نشان مي‌دهد كه افزايش نرخ ارز، رفاه خانوارهاي شهري و روستايي را كاهش داده و تأثير‌پذيري خانوارهاي شهري بيش از خانوارهاي روستايي است. هرچه تكانه افزايش نرخ ارز شديدتر باشد، كاهش رفاه بيش‌تري را به دنبال دارد. از اين رو، در برنامه‌ريزي و اقدامات حمايتي در جهت كاهش اثرات نامطلوب شوك‌هاي نرخ ارز، بايستي تفاوت كاهش رفاه در مناطق شهري و روستايي مدِنظر قرار گيرد.