تحليلي بر نگرش‌هاي عاشوراپژوهي در آثار خاندان آيتي بيرجندي

واقعه‌ عاشورا در تاريخ اسلام ازجمله حوادث اثرگذاري است كه كتب زيادي پيرامون آن نگاشته شده است. مطالعه و تحليل آثار عاشورايي از جهات گوناگون در خور توجه است؛ يكي از موارد مهم، تحليل نگرش‌ها و بررسي نوع گفتمان هاي موجود در اين آثار است. نويسندگان واقعه‌ طف در بيان چگونگي اين حادثه و شرح احوال و شخصيت ياران امام‌حسين (ع) ديدگاه‌هاي گوناگوني ارائه كرده اند كه تنوع و گوناگوني گزارش ها را انجاميده است. در ميان گزارش‌هاي ارائه‌‌شده، آثار خاندان آيتي بيرجندي (محمدباقر، محمدابراهيم و محمدحسين) از جنبه‌هاي مختلف درخور توجه و واكاوي است. وجود علماي برجسته و صاحب‌قلم، شاخص‌بودن آثار برخي از اين خاندان بويژه توجه به تحريفات و آسيب ها، و مستندنويسي از دلايل انتخاب موضوع اين نوشتار است. كانون محوري بحث هاي عاشوراپژوهي خاندان آيتي، افزون بر واگويي واقعه بر مبنايي مستدل و مستند، بررسي برخي تحريفات آن است؛ از اين‌رو اين مقاله با بهره‌گيري از روش توصيفي‌ـ‌تحليلي به ‌نقد و بررسي آثار عاشورايي اين خاندان، و سنخ‌شناسي گفتمان‌هاي مطرح‌شده پرداخته است. دستاورد اين پژوهش، بيانگر وجود ابعاد سنخ‌شناسانه، نگرش‌هاي تاريخي، ديدگاه عاطفي، عرفاني و ماورايي در شكل‌گيري آثار عاشوراپژوهي اين خاندان است؛ كه برخي از اين گفتمان ها به دلايل پرشماري چون ويژگي هاي متني (ادبي، تاريخي و فقهي) بر ساير گفتمان ها برتري و چيرگي يافته است.