تأثير مديريت فعال بر عملكرد صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك فعال در بورس اوراق بهادار تهران

هدف: صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك سهامي با دارايي حدود 102,771هزار ميليارد ريال در انتهاي سال 1398، در بازار سرمايه ايران نقش مهمي ايفا مي‌كنند. يكي از عواملي كه بر عملكرد اين صندوق‌ها مؤثر است، ميزان فعال بودن سبد سهام آنها نسبت به شاخص است. مديريت اين صندوق‌ها، همواره با خود مي‌انديشد كه با وجود هزينه‌هاي موجود، توانسته‌اند عملكردي بهتر از بازار داشته باشند يا خير. در اين پژوهش، تأثير مديريت فعال، نسبت هزينه، نسبت فعاليت، اندازه، نسبت گردش وجوه و نسبت سهام‌داران حقيقي بر عملكرد صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك فعال بررسي شده است. روش: به‌كمك مدل پنج عاملي فاما ـ فرنچ و با استفاده از بازده ماهانه صندوق‌ها، مقادير آلفا و مجموع مجذور انحرافات (R^2) كه به‌ترتيب، معرف عملكرد و ميزان منفعل‌بودن صندوق‌هاست، محاسبه شده است. مقدار R^2 هميشه بين 0 و 1 قرار دارد. اگر مقدار R^2 نزديك 1 باشد، يعني عملكرد صندوق مشابه شاخص بازار است و پرتفوي به‌صورت غيرفعال مديريت مي‌شود و هرچه مقدار آن از 1 فاصله بگيرد، پرتفوي فعال‌تر است. از اين ‌رو، مقدار فعال‌بودن مديريت با مقدار R^21 متناسب است. در نهايت، با استفاده از معادله رگرسيوني، تأثير هر يك از عوامل بر عملكرد صندوق‌ها سنجيده شده است. يافته‌ها: بر مبناي يافته‌هاي پژوهش، بين ميزان فعال‌بودن مديريت و عملكرد صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك، رابطه معكوس و معناداري وجود دارد. صندوق‌هاي با اندازه بزرگ‌تر و نسبت‌ هزينه بالاتر، عملكرد بهتري دارند و افزايش جريان وجوه باعث تضعيف عملكرد اين صندوق‌ها مي‌شود. در صندوق‌هايي كه عملكرد ضعيفي داشته‌اند، رابطه نسبت فعاليت و عملكرد معكوس است. همچنين، بين نسبت سهام‌داران حقيقي و عملكرد صندوق‌ها، رابطه مستقيم و معناداري وجود دارد. نتيجه‌گيري: مديريت فعال، عملكرد صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك سهامي در بورس اوراق بهادار تهران را بهبود نداده است.