تحليل نقش ويژگي هاي مورفولوژيكي ساختار در توسعه كالبدي شهر به روش نحو فضا

ساختار شهر، مترادف با استخوان بندي و شالوده يك شهر بوده و به معني ويژگي هاي كالبدي اي است كه يك شهر را يگانه، متمايز و متفاوت از ساير شهرها مي كند. نظريه مورفولوژي شهري كه بر مطالعات كالبدي شهر متمركز است، چارچوب نظري لازم براي مطالعه ساختار شهرها را فراهم مي كند. مورفولوژي شهري بررسي نظام مند فرم، شكل، نقشه، ساختار و كاركردهاي بافت مصنوع شهرها و منشاء و شيوه ي تكامل اين بافت در طول زمان است. نظريه ي طراحي بر مبناي تحليل شهرهاي سنتي براي حصول به فرآيند ساخت و روش تحليل آن ها براساس دسته بندي بناها و فضاهاي بازمربوط به آن ها، از وضعيت اوليه ي آنها تا دگرگوني هاي بعدي شان، در طول زمان، روش »نحو فضا « نام دارد. مقاله حاضر نشان مي دهد با اين تفكر كه شهر تبلور كالبدي توسعه هاي فرهنگي است، مي توان تاريخ فعال شهر را بر مبناي آنچه ساخته شده، مطالعه كرد. روش نحو فضا كه به معناي تحليل سازمان خيابان ها و بلوك هاست، با تحليل مدل سازي شهر در هر حوزه، به عنوان يك ابزار كاربردي - شناختاري در برنامه ريزي براي توسعه كالبدي شهر بهره جست. اين تحليل ديدگاهي كلان نسبت به ساختار شهري اتخار كرده و به كليلت آن نظر دارد و مي تواند به عنوان مكمل مطالعات شناخت كالبدي شهر به كار رفته و ارتباط ميان اجزاء در شكل دهي به يك كل را بيان مي كند. در اين مقاله پيشنهاد مي شود به منظور حصول به فرآيندي جامع براي مطالعه توسعه كالبدي شهرها، با توجه به روش نحو فضا در ساختار شهري، آن را با نظريه ساختار اصلي تركيب نمود. فرآيند حاصل را مي توان با مدل سازي در دوره هاي زماني از ساختار يك شهر، كه داراي اكثر صفات و خصوصيات كالبدي موجود در كل شهر است، براي حصول به شناخت عمومي نسبت به خصوصيات كالبدي كل آن به كار برد و نتيجه اين بود كه با توانايي هاي روش نحو فضا در تطبيق با شرايط بومي، اقدام به رفع مشكلات در طراحي شهري نمود.