بررسي ميزان مطابقت بناهاي خاك‌پناه ميمند با اقليم آن از لحاظ آسايش حرارتي

اقليم را مي توان يكي از مهم ترين موضوعات مرتبط با معماري دانست كه اطلاعات آن قبل از طراحي مي تواند در جهت ايجاد آسايش حرارتي كمك شاياني كند. از تبعات عدم توجه به اقليم در معماري، بناهاي نامناسب از لحاظ تامين آسايش حرارتي مي باشد كه مي بايستي در آن از سوخت فسيلي استفاده شود. همچنين عدم ايستگاه هاي همديد و هواسنجي جهت شناخت اقليم يك منطقه خاص از ديگر مسائلي است كه نمي توان ميزان تطابق معماري با اقليم مورد نظر را بطور دقيق بررسي نمود. در پژوهش حاضر ساخت و شناخت اقليم يك منطقه از طريق نرم افزار و ميزان همسازي معماري و اقليم آن، دغدغه پژوهش مي باشد. بنابراين بررسي ميزان انطباق بناهاي خاك پناه ميمند از اقليم خود مساله اصلي مقاله تلقي گرديد. همچنين شناسايي تاثيرگذارترين متغيرهاي اقليمي بر شكل گيري بناهاي روستاي ميمند از لحاظ آسايش حرارتي به عنوان هدف اصلي پژوهش انتخاب شد. براي تحقق هدف، از روش تحقيق پژوهش موردي بر پايه اندازه گيري هاي ميداني كمك گرفته شد و از نرم افزار تخصصي به عنوان روش جمع آوري اطلاعات استفاده گرديد. همچنين از نمودارهاي حاصله از نرم افزار به عنوان ابزار تجزيه و تحليل داده ها استفاده گرديد. لازم به ذكر است كه روستاي ميمند به عنوان نمونه موردي انتخاب شد و مطالعات ميداني در روزهاي 11، 12 و 13 مرداد سال 1398 انجام گرفت. متغيرهاي درجه حرارت و رطوبت نسبي توسط دستگاه ثبت داده حصول يافت و سپس اقليم روستاي ميمند در طي دوره آماري 1991-2019 در نرم افزار متانورم ساخته شد. سپس خروجي آن و بطور خاص اطلاعات درجه حرارت و رطوبت نسبي با داده هاي كلي ايستگاه همديد شهر بابك و همچنين خروجي دستگاه ثبت داده جهت صحت سنجي مقايسه و كنترل شد. پس از صحت سنجي اطلاعات نرم افزار متانورم، فايل EPW اقليم روستاي ميمند وارد نرم افزار كلايميت كانسولتنت گرديد. نتايج نشان داد كه بيشترين متغير تاثيرگذار اقليمي بر شكل گيري بناهاي خاك پناه ميمند، مولفه درجه حرارت مي باشد و حداكثر تطابق معماري روستاي ميمند با اقليم آن از نظر آسايش حرارتي در بخش هاي شكل پلان و تناسبات، شاكله بنا، مصالح و جرم حرارتي، نسبت بازشو به ديوار، ضخامت جداره ها و سايه بان هاي قابي شكل بود. كمترين ميزان توجه در جهت گيري بناها نسبت به تابش خورشيد بود كه احتمالا به دلايل بافت طبيعي روستا شكل گرفته است. همچنين بناهايي كه بطور همزمان داراي جهت گيري جنوبي و يا جنوب شرقي نسبت به تابش خورشيد، قرارگيري در تراز ارتفاعي مياني توپوگرافي، شاكله مربعي پلان و عمق حداكثري نفوذ بنا در خاك بودند، به عنوان همسازترين بناها با اقليم از نظر آسايش حرارتي انتخاب شدند. به عنوان يك نتيجه گيري كلي مي توان اذعان نمود كه بناهاي خاك پناه روستاي ميمند از جنبه هاي متعددي با اقليم خود مطابقت دارد كه نتيجه آن آسايش حرارتي در دوره هاي زماني سال مي باشد و در نهايت راهكارهاي معماري همساز با اقليم آن مي تواند الگويي براي معماري معاصر ديگر مناطق مشابه اقليم ميمند باشد.