مطالعه عنصري هواويز‌هاي ريزشي شهر يزد با بهره‌گيري از روش بيناب‌نگاري فروشكست القايي ليزري

امروزه يكي از مهم‌ترين عوامل آلاينده‌هاي محيطي در مناطق خشك و نيمه‌‌خشك وجود زياد ذرات بسيار ريز هواويز در هوا است. نخستين گام براي مهار و كاهش اثرات مخرب هواويزها، مطالعه و شناسايي دقيق ساختار و ويژگي‌هاي عنصري ذرات هواويز است. هدف از اين پژوهش مشخصه‌يابي ساختاري و عنصري هواويز‌هاي ريزشي شهر يزد از جمله توزيع اندازه ذرات، ريخت‌شناسي و تحليل عنصري اين دسته از ذرات است. بدين‌منظور در اين مقاله از ابزارهاي شناسايي ساختاري و عنصري از جمله SEM، EDX، LIBS و XRD بهره برده شده است. مطالعه عنصري نمونه‌ها با استفاده از روش بيناب نگاري فروشكست القايي ليزري (LIBS) صورت گرفت و در مجموع 74 خط نشري اتمي پلاسماي توليد شده مشاهده شد. در نتيجه تجزيه‌وتحليل بينابي خطوط نشري منجر به شناسايي عناصري مانند كلسيم، سيليسيم، آهن، منيزيوم، آلومينيوم، كربن، پتاسيم، سديم، استرانسيوم، منگنز، تيتانيوم، كبالت، باريم، واناديوم و سرب شد. نتايج حاصل از الگو‌هاي پراش پرتو ايكس (XRD) وجود كاني‌هايي از گروه‌هاي سيليكات، كربنات‌ و فسفات و با فراواني غالب كاني‌هاي كوارتز و كلسيت را نشان داده است. همچنين در بررسي شكل و اندازه هواويزها با استفاده از تصاوير SEM، اين نتيجه حاصل شده است كه بيشتر هواويزها، داراي شكل‌هاي كشيده، منشوري، كروي، نامنظم و چند‌وجهي با اندازه بين ۱ تا ۳۰ ميكرومتر با فراواني بيشينه اندازه ذرات بين ۲ تا ۷ ميكرومتر هستند.