تاثير مشاوره گروهي مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتار تغذيه اي زنان باردار داراي اضافه وزن: يك كارآزمايي كنترل شده تصادفي

مقدمه: اضافه‌وزن و چاقي مادر باردار مشكلي مهم در مراقبت دوران بارداري محسوب مي‌شود. اين پژوهش به‌منظور بررسي تأثير مشاورۀ گروهي مبتني‌بر مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتار تغذيه‌اي زنان باردار داراي اضافه‌وزن مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي درماني كرمانشاه در سال ۱۳۹۷ انجام شد. روش كار: اين كارآزمايي باليني در سال ۱۳۹۷ روي نود نفر زن باردار شهر كرمانشاه انجام شد. از بين مراكز جامع سلامت به‌صورت تصادفي چهار مركز براي انجام مداخله و چهار مركز براي گروه كنترل تعيين شد. سپس، چهار جلسه برنامۀ مشاورۀ گروهي تدارك‌ ديده ‌شده روي گروه‌هاي مداخله به ‌مدت يك ماه اجرا شد. محتواي مشاوره شامل مشاورۀ تغذيه و آشنايي با هرم غذايي و اصول تغذيه صحيح، افزايش حساسيت به چاقي و عوارض آن، درك شدت معضل چاق، درك موانع و منافع رعايت رژيم صحيح غذايي و افزايش خودكارآمدي و درنهايت رسيدن به رفتار تغذيه‌اي سالم بود. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامۀ‌ محقق‌ ساخته مشتمل بر اطلاعات جمعيت‌شناختي و مامايي، سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي و آگاهي و پرسشنامۀ رفتار تغذيه‌اي بود. همچنين، داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ تجزيه‌وتحليل و سطح معني‌داري كمتر از ۰/۰۵ در نظر گرفته شد.يافته‌‌ها: ميانگين سني شركت‌كنندگان در گروه آزمون (۶/۱۹) ۲۴/۹۱ سال و در گروه كنترل (۵/۶۰) ۲۷/۵۳ سال بود. بعد از كنترل اثر نمرات پيش‌آزمون در سازه‌هاي آگاهي، حساسيت درك‌شده، شدت درك‌شده، منافع درك‌شده، موانع درك‌شده، خودكارآمدي و رفتار تغذيه‌اي، نتايج نشان داد كه بعد از انجام مداخله، ميانگين اين نمرات در گروه مداخله به‌طورمعناداري بيشتر از گروه كنترل است (۰/۰۰۱=P).نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين مطالعه اثربخشي مشاوره براساس مدل اعتقاد بهداشتي را در ارتقاي رفتار تغذيه‌اي زنان باردار با شاخص تودۀ بدني بالا نشان داد. پژوهشگران اين مطالعه مداخلات مشاوره‌اي براساس اين مدل را توصيه مي‌كنند؛ بنابراين، اجراي مداخلۀ مشاوره‌اي براساس سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي مي‌تواند نقش مؤثري در اصلاح الگوهاي رفتار تغذيه‌اي زنان باردار ايفا كند.