كاركردشناسي و تحليل چرايي صدور اخبار باب استطاعت

وجوب حج در گرو تحقق استطاعت است. درباره چيستي استطاعت و چگونگي تحقق آن، اخبار و احاديثي وارد شده است. اين اخبار از دو جهت قابل تأمل هستند:اول، كاركردشناسي آنهاست كه دو احتمال درباره آن مي‌رود: يكي اينكه اين اخبار از حيث تفسير صادر شده و شارع در مقام جعل مصطلح شرعي بوده است. احتمال دوم اينكه از حيث تطبيق صادر شده و شارع در مقام تبيين مفهوم عرفي موضوعات است كه عناصر مذكور در اخبار، صرفاً مصاديقي از آن مفهوم هستند.دوم كه قابليت تأمل دارد و مترتب بر عرفي دانستن مفهوم استطاعت است، چرايي صدور اخبار و احاديث در مقام تفسير و تبيين استطاعت است؛ حال آنكه استطاعت به همان معناي عرفي‌اش، موضوع قرار گرفته است. در اين پژوهش كه به روش توصيفي ـ تحليلي به نگارش درآمده، اثبات شده كه كاركرد اين اخبار، تبيين همان معناي معهود عرفي است. ضمناً وجهي براي لغوانگاري اين تبيين وجود ندارد؛ بلكه به دلايل متعدد، چنين تبييني حكيمانه است.