بررسي تأثير هزينه‌هاي تحقيق و توسعه، حاكميت قانون و خشكسالي بر نرخ رشد بخش كشاورزي در ايران

Investigating the Impact of Research and Development Costs, Rule of Law and Drought on Agricultural Growth Rate in Iran

بخش كشاورزي يكي از بخش هاي مهم اقتصاد ايران است كه عامل ­هاي مختلفي بر رشد آن تأثيرگذارند. خشكسالي يكي از عامل­ هاي طبيعي تأثيرگذار بر اين بخش است. امروزه، دانش عامل اصلي رشد، توليد و حل چالش ­هاي مختلف در كشورها ميباشد. هزينه هاي تحقيق و توسعه و شاخص حاكميت قانون از شاخص هاي اقتصاد دانش ميباشند. هدف پژوهش حاضر، بررسي تأثير متغيرهاي خشكسالي، تحقيق و توسعه و حاكميت قانون بر نرخ رشد بخش كشاورزي ايران است. بدين منظور از اطلاعات دوره زماني 96-1381و روش شبكه علّي بيزين، استفاده شد. نتايج نشان داد كه افزايش نرخ رشد هزينه­ هاي تحقيق و توسعه، افزايش شاخص حاكميت قانون و قرار گرفتن كشور ايران در شرايط ترسالي، موجب افزايش بهره ­وري آب در بخش كشاورزي و رشد اين بخش شده است. افزايش هزينه ­هاي تحقيق و توسعه بهترين عملكرد را در راستاي بهبود شاخص خشكسالي نشان داد. به طوريكه با قرار دادن احتمال هزينه ­هاي تحقيق و توسعه در وضعيت زياد (100 درصد)، بيشترين احتمال شاخص خشكسالي در وضعيت بالا با احتمال 2/24 درصد قرار گرفت. سناريوي شاخص حاكميت قانون بهترين عملكرد را در كاهش مصرف آب در بخش كشاورزي نشان داد. به طوريكه با قرار دادن احتمال شاخص حاكميت قانون در وضعيت زياد، بيشترين احتمال رشد مصرف آب در بخش كشاورزي، در وضعيت پايين با احتمال 5/49 درصد قرار گرفت. لذا با افزايش هزينه هاي تحقيق و توسعه و هدفمند كردن آنها و همچنين اعمال قوانين و سياستهاي لازم در زمينه هاي مختلف از جمله منابع آب ميتوان به افزايش بهره ­وري آب در بخش كشاورزي و رشد اين بخش كمك كرد.

The agricultural sector is one of the most important sectors of the Iranian economy that have various factors affecting its growth. Drought is one of the natural factors affecting this sector. Nowadays, knowledge is the main factor of growth, production and solving different problems in countries. Research and development (R&D) costs and the rule of law index are indicators of the knowledge economy. The purpose of this study was to investigate the impact of drought, R&D costs and rule of law on the growth rate of Iran′s agricultural sector. For this purpose, the casual Bayesian network method was used and data were collected for the period 2002-2017. The results showed that increasing the growth rate of R&D costs, increasing the rule of law index and placing Iran in wet conditions increased the agricultural water productivity and growth of this sector. Increasing R&D costs showed the best performance in improving the drought index. The highest probability of drought index was in the high condition with probability of 24.2% with 100% probability of R&D. The Rule of Law scenario showed the best performance in reducing water use in agriculture. So, by placing the rule of law probability in high position, the highest probability of growth of agricultural water use was in the low position with probability of 50.5%. Therefore, increasing R&D costs and targeting them, as well as enforcing laws and policies in various fields such as water resources can help increase water productivity in the agricultural sector and growth this sector.