آينده پژوهي گندم ايران

Future Study of Wheat in Iran

گندم يكي از محصولات اساسي و راهبردي كشور است كه نقش پررنگي در سبد امنيت غذايي مردم كشور دارد. با توجه به اثرگذاري‌هاي تغييرپذيري‌هاي اقليم و تغيير شرايط محيطي، اقتصادي، سياسي و فناوري داشتن برنامه بلندمدت توليد گندم الزامي است. براي داشتن برنامه بلندمدت انجام پيش‌بيني با دقت كافي همراه نيست و بايد سناريوهاي مختلفي در قالب آينده‌پژوهي داشت. هدف اين بررسي، آينده‌پژوهي گندم كشور تا افق 1420 است. بدين منظور با استفاده از تحليل PESTEL روش سناريونويسي GBN با نرم‌افزارهاي scenario wizard و MicMac و بهره‌گيري از گروه خبرگان متشكل از خبرگان دانشگاهي، مركزهاي تحقيقاتي و مديران طرح گندم كشور در سال 1398، به بحث آينده‌پژوهي گندم كشور پرداخته شد. سه سناريوي، پيش به سوي آينده (سناريو اول)، تغيير هرگز (سناريو دوم) و عقبگرد تاريخي (سناريو سوم) از بين 18 سناريوي ممكن، انتخاب شد. در سناريو اول سطح زيركشت 26 درصد كاهش و عملكرد گندم 5/30 درصد نسبت به وضعيت كنوني افزايش خواهد داشت كه خوشبينانه‌ترين سناريو اين بررسي است. در هر سناريو ابعاد مختلف عرضه و تقاضاي گندم ارزيابي شد. در اين ارزيابي‌ها، آينده‌هاي مختلف براي سياست‌گذاران تصويرسازي شد تا با توجه به آنها برنامه‌ريزي بهتري نسبت به آينده توليد گندم داشته باشند.

Wheat is one of the basic and strategic products in Iran, which has a significant role in the Iranian food basket. Because of the variation of climate, environmental, economic, political, and technological conditions, the codification of a long-term production plan is essential. Relying on a long-term forecast is not a proper approach for long-term planning, and different scenarios should take in to consideration in the future study framework to provide a reliable plan. The aim of this paper is to study the future of wheat in the country up to 2041. For this purpose, PESTEL analysis alongside the GBN scenario writing method with scenario software wizard and MicMac applied to information, which gathered, from the group of experts including university and research center experts and managers of Iran's wheat plan in 2019. These experts discussed the future vision of wheat production and three scenarios including the future (first scenario), never change (second scenario) and historical reversal (third scenario) selected from 18 possible scenarios. In the first scenario, the area under cultivation decreased by 26%, and wheat yield increases by 30.5% compared to the current situation which is the most optimistic scenario for the study. In each scenario, different dimensions of wheat supply and demand examined and different futures illustrated for policymakers in order to reach a better-suited plan for the future of wheat production.