ارزيابي تراز اقلام امتيازي توافق نامه ايجاد ترتيبات تجارت آزاد بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا

موافقت‌نامه موقت تشكيل منطقه آزادتجاري بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا كه از آبان ماه 1398 لازم الاجرا گرديده، در چارچوب استراتژي ايران در راستاي كسب فرصت هاي سياسي‌ اقتصادي در مقابل غرب و همكاري‌هاي منطقه‌اي به خصوص با كشور روسيه حائز اهميت مي باشد. با توجه به تراز تجاري منفي ايران با اين منطقه طي سال‌هاي اخير، هدف پژوهش حاضر بررسي اين موافقت‌نامه و پاسخ به اين پرسش، كه آيا موافقت‌نامه مي‌تواند منافع تجاري ايران را تامين كند؟ براي اين منظور، امتيازات تعرفه‌اي دوطرف تجاري (ايران و اين اتحاديه) با ميزان تجارت طرفين در سال 2017 تطبيق داده شده‌است، بر اساس نتايج بدست آمده، با وجود اينكه اكثر كالاهاي وارداتي روسيه از ايران مشمول امتيازات تعرفه‌اي شده، تراز تجاري اقلام امتيازي ايران در مقابل روسيه منفي بدست آمده است. با اين حال، با توجه به نوع امتيازات طرفين، ظرفيت خوبي براي افزايش صادرات ايران به روسيه ايجاد شده است. در مورد كشور ارمنستان، تراز تجاري اقلام امتيازي ايران به صورت كلي در مقابل اين كشور مثبت و به نفع ايران محاسبه شده‌است. در مورد دو كشور قزاقستان و قرقيزستان نيز، تراز تجاري در اقلام امتيازي در مجموع منفي بدست آمده‌است. همچنين، تراز تجاري اقلام امتيازي ايران در مقابل اوراسيا در مجموع منفي محاسبه شده‌است، كه اين يافته مي‌تواند به دليل تسلط روسيه در اين اتحاديه و همچنين جايگاه اقلام امتيازي روسيه در تجارت ايران با منطقه باشد.