بررسي تطبيقي اجرت‌المثل ايام زوجيت در قانون مدني با فقه اهل تسنن

Marital Fair Remuneration in Iranian Civil Law and Sunni Jurisprudence

يكي از حقوق ويژه كه فقه و قانون براي زنان در نظر گرفته است، اجرت‌المثل ايام زوجيت است. فقهاي مذاهب اسلامي، در بسياري از كتب فقهي در اشكال و ابواب مختلف به طرح مسأله اجرت­المثل ايام زوجيت پرداخته و مبناي فقهي اجرت­المثل را بر قاعده احترام مال مسلم بنا نهاده ­اند. بر اين اساس، و به اقتباس از مباني فقهي، اين حق در قوانين ايران، از جمله در ماده 336 قانون مدني و قانون حمايت از خانواده، سال 1391، گنجانده شده است؛ با اين وجود، به دليل عدم تبعيت كارشناسان از ضابطه‌اي روشن در تعيين اجرت­المثل، نظرات كارشناسي مختلف ارائه مي‌شود كه در نتيجه، به صدور آرايي متفاوت از دادگاهها منجر مي‌شود. لذا براي كمك به رفع موانع و چالش‌هاي اجراي آن در قوانين، با توجه به اين نكته كه اجرت‌المثل ايام زوجيت در اصل يك بحث فقهي است، مطالعه تطبيقي مباني اجرت‌المثل در فقه مدني و فقه اهل سنت، براي كمك به رفع نواقص اجراي آن ضروري به نظر مي‌رسد. لذا تحقيق حاضر، بر اساس اين فرض و با روش تحليلي ـ توصيفي به مطالعه تطبيقي منابع فقه مدني و فقه اهل سنت در اين زمينه پرداخته است. تحقيق حاضر نشان مي‌دهد؛ هر چند بابي مستقل در زمينه اجرت­المثل و ميزان حق­الزحمه كارهايي كه شرعاً بر عهده زنان قرار نمي‌گيرد، در كتب و منابع فقهي وجود ندارد، اما مي‌توان به برداشتي جامع و منطبق با شرايط جامعه، از منابع فقه مدني و فقه اهل سنت، براي دست­يابي به ساختار مناسب براي تصويب و اجراي قوانين در اين زمينه دست يافت.

One of the specific rights considered in jurisprudence and law for the women is marital days (wedlock) fair or equivalent remuneration. The Islamic creeds` jurisprudential books and various chapters and laid the jurisprudential foundation of fair remuneration on the axiom of the Muslims properties veneration. Based thereon and drawing on the jurisprudential premises, this right has been inserted Iran`s law, including in article 336 of the civil law of family support, passed in 2012. However, various expertise opinions offered due to the specialists lack of adherence to a clear-cut criterion in the determination of the fair remuneration that consequently leads to the issuance of various sentences in the courts, a comparative study of the fair remuneration in civil jurisprudence and Sunni jurisprudence is carried out for helping the removal of the barriers and challenges to its enforcement in the regulations considering the fact that fair remuneration of the marital days is originally a jurisprudential discussion because it is deemed necessary to compensate for the shortcomings of its enforcement. So, the present study performs a comparative study of the issue in the civil jurisprudence and Sunni jurisprudence based on the foresaid assumption through taking advantage of analytic-descriptive method. The present study shows that although there is no independent chapter in the jurisprudential books and resources on the fair remuneration and the wage rate of the jobs that are canonically not the duty of the women. A comprehensive perception corresponding to the society`s conditions can be achieved from the civil jurisprudence and Sunni jurisprudence for attaining a proper structure so as to finally enact and enforce the related regulations.