بررسي اثر تغييرات كمي و كيفي منابع آب زيرزميني بر آلودگي آبخوان (مطالعه موردي: دشت لنجانات، اصفهان )

بررسي تغييرات كمي و كيفي منابع آب زيرزميني در برنامه‌ريزي و مديريت پايدار منابع آب هر منطقه از اهميت ويژه‌‌اي برخوردار است. دشت لنجانات در جنوب غربي اصفهان واقع شده و داراي اقليم خشك و نيمه‌خشك است. در سال‌‌هاي اخير به دليل خشكسالي‌‌هاي متوالي، مديريت نامناسب منابع آب و بهره‌برداري بي‌رويه، استفاده از كود و سموم نامناسب، كاهش سطح زير كشت، افزايش فعاليت‌‌هاي صنعتي و دفع نامناسب فاضلاب شهري و صنعتي با بحران كمي و كيفي آب زيرزميني روبه‌رو شده است. در اين مطالعه نقش تغييرات كمي و كيفي آب زيرزميني بر آلودگي آبخوان دشت لنجانات مورد مطالعه قرار گرفت. تغييرات كمي آب زيرزميني با بررسي تراز سطح ايستابي در دوره آماري 1370 تا 1395 به صورت نمودار و نقشه پهنه‌بندي مورد ارزيابي قرار گرفت و نتايج حاكي از افت سطح آب زيرزميني به ميزان 0.24 متر در سال است كه از سال 1386 به بعد كاملا محسوس‌تر است. در پي كاهش كمي منابع مقدار هدايت الكتريكي در آب زيرزميني 42 درصد افزايش پيدا كرده است. به منظور بررسي كيفيت آب زيرزميني از 66 حلقه چاه و قنات نمونه‌برداري شد و پارامترهاي فيزيكي، شيميايي و ميكروبي در آنها آناليز شد. سپس پتانسيل طبيعي آبخوان به آلودگي با مدل دراستيك تعيين شد و اين مدل با داده‌‌هاي نيترات محدوده مطالعاتي كاليبره شد، تا حريم كيفي آبخوان مشخص شود. نتايج حريم كيفي آبخوان نشان داد ناحيه شمال، غرب و شرق حوضه داراي خطر آلودگي بالا است. همچنين تغييرات زماني پارامترهاي كيفي آب زيرزميني شامل كل جامدات محلول، سختي كل، SAR و مجموع آنيون‌‌ها و كاتيون‌‌ها در طي دوره آماري 1374 تا 1395 آناليز شد كه نتايج روند افزايشي اين پارامترها را در آبخوان نشان داد. شاخص كيفيت آب زيرزميني (IRWQIGC) در آبخوان لنجانات تعيين و پهنه‌بندي شد. ميزان اين شاخص در شمال حوضه نامطلوب است. ناحيه مركزي محدوده مورد مطالعه به سمت شمال آن به دليل توسعه بيشتر صنعتي، شهري و كشاورزي و نفوذ مستقيم پساب اين كاربري‌‌ها به آبخوان همواره در معرض آلودگي است.