بهينه‌سازي جذب يون مس توسط فيلتر زئوليتي با استفاده مطالعات آزمايشگاهي و مدل‌سازي عددي

در نتيجه فعاليت معدن مس سونگون واقع در شمال استان آذربايجان‌‌شرقي زهاب اسيدي ايجاد و وارد رودخانه پخيرچاي مي‌‌شود. در اين مطالعه با استفاده از مطالعه‌هاي آزمايشگاهي و مدل‌سازي، روش بهينه براي تصفيه زهاب اسيدي اين معدن ارايه شده است. بدين منظور ابتدا با استفاده مطالعه‌هاي آزمايشگاهي ديناميك بر روي زئوليت ميزان حذف مس توسط زئوليت ارزيابي شد و بعد از آن تحت آزمايش‌هاي استاتيك ميزان حداكثر جذب با مقدار 2.85 ميلي‌‌گرم در هر گرم زئوليت محاسبه شد. در نتيجه فيلتر زئوليتي به طول 250متر براي حذف يون مس از زهاب معدن سونگون در نظر گرفته شد و به منظور شبيه‌‌سازي انتقال يون مس در اين فيلتر از مدل HYDRUS 2D استفاده شد تا رفتار آلاينده در محيط متخلخل با بدنه زئوليتي و تاثير  زئوليت بر كاهش غلظت مس تحت سناريوهاي مختلف مورد بررسي قرار گيرد. پيش‌‌بيني تحت سناريوي نخست براي غلظت فعلي زهاب نشان داد كه زئوليت تا دو ماه غلظت مس را تا زير حد استاندارد mg/L5 خواهد رساند. سناريوي دوم كه معرف بدترين حالت ممكن است و طي آن فرض شد غلظت يون مس 50 درصد افزايش ‌‌يابد پيش‌‌بيني كرد كه اين فيلتر فقط به مدت يك ماه مي‌‌تواند غلظت مس را زير حد استاندارد نگه دارد. در نهايت آخرين سناريو يعني خوشبينانه‌‌ترين سناريو كه بر اساس آن ورود يون مس يك ماه پس از اجراي مدل قطع مي‌‌شود نشان داد كه در اين شرايط بدون نياز به تعويض فيلتر زئوليتي طي دو ماه يون مس موجود در كل زهاب عبوري جذب خواهد شد.