«هيچ‌چيز مؤثر نيست»؟((اسطوره شكست رويكرد بازپروري مجرمان )

بازپروري مجرمان، تاريخي پرفراز و فرود دارد. بي‌هيچ ترديدي كارهاي مارتينسون و عبارت «هيچ‌چيز مؤثر نيست» كه از درون ارزيابي‌هاي او بر مفهوم بازپروري بيرون آمده بود، نقطه عطف مهم در اين تاريخچه به شمار مي‌آيد. اين عبارت توانست آن‌چنان نفوذي در ميان جرم شناسان و سياست‌گذاران كيفري به دست بياورد كه شايد در تاريخ جرم‌شناسي كم‌نظير باشد. باوجوداين، پژوهش‌هاي متعدد ارزيابي‌كننده نشان داده‌اند كه به ايده «هيچ‌چيز مؤثر نيست» از جهت‌هاي مختلف، نقدهاي بسيار جدي وارد است؛ ما در اين مقاله ضعف‌هاي روش‌شناختي پژوهش مارتينسون را بررسي كرده ايم بعضي از برنامه‌هاي بازپرورانه اي كه مارتينسون در فراتحليل خود به آنان پرداخته است، اتفاقاً موفق بوده و بعضي از برنامه‌هاي بازپرورانه كه او آن‌ها را برنامه‌هاي «ناموفق» ارزيابي كرده بود، از بودجه مناسب برخوردار نبوده‌اند. سپس به اين سؤال پرداخته‌ايم كه چرا به نحو پارادوكسيكالي، سنت‌هاي رقيب در جرم‌شناسي، بر سر «هيچ‌چيز مؤثر نيست» به تفاهم رسيده و در يك همدستي نانوشته آن را برجسته كرده و جنبه اسطوره‌اي به آن بخشيده‌اند. در انتها نيز بر پيامدهاي سياستي اين اسطوره متمركزشده و تأثير آن بر شكل‌گيري دوران تنبيهي و سياست‌هاي سخت گيرانه را توضيح داده‌ايم. از منظر اين مقاله، ادبيات شكل‌گرفته درباره بازپروري باوجود تمامي ناكامي‌ها،شكست‌ها و محدوديت‌ها، سنت نظري غني در اختيار مي‌گذارد كه بر اساس آن مي‌توان به بازانديشي و بازسازيِ بازپروري فكر كرد. هرگونه تلاش براي احيا بازپروري بدون اين بازانديشي انتقادي و بازسازي نظري، به شكست مي‌انجامد.