تحليلي بر نقش حسينيّه‌ي اعظم در شكل‌گيري ساختار ثانويّه‌ي شهر زنجان در عصر قاجار و علل پايايي آن

در عصر قاجار، حكومت هم‌سويي مذهبي بيشتري با مردم پيدا كرد. به‌طوري‌كه، علاوه‌بر مردم، دستگاه حكومتي نيز نسبت به ‌ساخت مكان‌هاي مذهبي ‌اقدام ‌مي‌نمود؛ كه از جمله‌ي چنين مكان‌هايي مي توان به احداث تكايا‌ي دولت در تهران و ناصريّه در زنجان اشاره كرد. اين عامل نه‌تنها موجب نفوذ بيشتر مذهب تشيّع و علني‌شدن اجراي شعائر مذهبي آن گرديد، بلكه، علاوه‌بر تحت‌تأثير قراردادن سازمان كالبدي شهر، به‌شكل‌گيري ساختار ديگري نيز انجاميد. ساختاري كه برخلاف ساختار‌اصلي شهر، با عناصر فيزيكي و كالبدي تعريف نمي‌شد. بلكه ساختاري نمادين و معنايي بود كه در نتيجه‌ي كنش اجتماعي پديد آمده بود. ساختاري كه حاصل تصوير‌ذهني شهروندان از فضاهاي شهري معنادار و هويّت‌مندي بود كه بَرساخت اجتماعي‌ (رفتار مذهبي شهروندان) نقش اصلي را در شكل‌گيري آن برعهده داشته و بر‌خلاف ساختار ‌اصلي شهر كمتر دچار تغيير و تحوّل شده است. هدف پژوهش حاضر تبيين نقش و تأثير حسينيّه‌ي ‌اعظم در شكل‌گيري ساختار ثانويّه‌ي شهر زنجان در عصر قاجار مي‌باشد. روش تحقيق اين پژوهش تاريخي، توصيفي و تحليلي بوده و از روش مطالعه‌ي اسنادي و ميداني در جمع‌آوري اطّلاعات مورد نياز استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه احداث يا توسعه‌ي حسينيّه‌ي‌ اعظم و شكل‌گيري دسته‌ي عزاداري آن در عصر قاجار، نقش مهمّي در خلق ساختار ثانويّه‌ي شهر زنجان داشته است. ساختاري‌كه تا عصر‌حاضر تداوم يافته است.