اصول توسعۀ مبتني بر حمل ونقل عمومي در مناطق شهري (مطالعۀ موردي: منطقۀ 3 شهر قزوين)

رشد جمعيت شهري در كشورهاي در حال توسعه مشكلاتي مانند آلودگي زيست‏محيطي و بهداشتي، تردد زياد اتومبيل‏هاي شخصي، و عدم سرزندگي شهرهارا به‏وجود آورده است. جنبش‏هايي مانند نوشهرگرايي در اواخر قرن بيستم در جهت رفع اين مشكلات و افزايش پايداري شهرها ايجاد شدند. «توسعه مبتني بر حمل‏ونقل عمومي» (يكي از مشتقات جنبش نوشهرگرايي) رويكردي است كه با تأكيد بر افزايش سيستم حمل‏ونقل عمومي و مناسب‏سازي محلات براي پياده‏روي سعي در كاهش استفاده از خودروي شخصي دارد. از اين الگو در دهه‏هاي اخير با هدف افزايش كيفيت توسعه‏هاي جديد و بهبود وضع موجود استفاده شده است. قزوين پس از انقلاب رشد چشم‏گيري داشته و ازآنجا كه رشد كالبدي شهر با گسترش زيرساخت‏هاي حمل‏ونقل عمومي مطابقت نداشته موجب بروز مشكلات مختلفي شده است. اين پژوهش با هدف بررسي معيارهاي توسعه حمل‏ونقل در منطقه۳ قزوين انجام شده است. براي دست‏يابي به هدف، نخست نظريات در زمينه توسعه حمل‏ونقل مطالعهو معيارهاي بررسي اين توسعه تدوين شد و در قالب پرسش‏نامه در محدوده مورد بررسي قرار گرفت. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي تحليلي است و در زمره پژوهش‏هاي كمي و كيفي قرار مي‏گيرد. در اين پژوهش از روش تحليل كيفي (تحليل محتوا) و تحليل كمي (آمار توصيفي و استنباطي) استفاده شده است. نتايج نشان مي‏دهد منطقه۳ قزوين از نظر معيارهاي توسعه حمل‏ونقل وضعيت متوسطي دارد. معيارهايي مانند دسترسي و پياده‏مداري وضعيت متوسطي داشته و بايستي در جهت ارتقاي وضعيت آن‏ها در منطقه برنامه‏ريزي شود. در انتها راهبردهايي براي بهبود منطقه از نظر توسعه مبتني بر حمل‏ونقل عمومي ارائه شده است.