نقد فرا تقنيني تعهد به پرداخت ديه مغلّظ در حوادث ناشي از وسايل نقليه موتوري زميني

هدف: در مطالعه حاضر، نظريه اختصاص تغليظ ديه به قتل هاي عمدي، به عنوان يكي از ديدگاههاي فقهي و حقوقي نوين در مسأله تغليظ ديه در تمامي انواع قتل و از جمله قتل هاي ناشي از حوادث رانندگي معرفي شده و تأثير آن بر ميزان تعهدات قانوني شركت هاي فعال در حوزه بيمه اشخاص ثالث مورد بررسي قرار گرفته است؛ با اين هدف كه الهام بخش نهاد قانونگذاري در اصلاح قوانين و مقررات مربوط قرار گيرد. روش ‌شناسي: پژوهش حاضر با استفاده از شيوه توصيفيتحليلي و از طريق كاوش و جستجو در منابع كتابخانه اي شامل قوانين، كتب فقهي و حقوقي، مقالات و ساير پايگاه هاي داده اي مرتبط، انجام شده است. يافته‌ ها: اصل تغليظ ديه قتل در ماههاي حرام مورد اتفاق فقهاي اسلامي است، اما در خصوص دامنه شمول آن نسبت به تمامي انواع قتل و نيز نسبت به جنايات مادون قتل اختلاف نظراتي وجود دارد كه در اين ميان، قانون مجازات اسلامي نظريه تعميم تغليظ ديه بر همه اقسام قتل را مورد پذيرش قرار داده است. لكن دستاورد نوآورانه پژوهش حاضر نشان مي دهد كه از منظر فقه اماميه و حقوق كيفري، دلايل و مستندات متعددي براي اختصاص حكم تغليظ به قتل هاي عمدي وجود دارد كه شايسته است مورد توجه قانونگذار به ويژه در صنعت بيمه قرار گيرد. نتيجه ‌گيري: پذيرش نظريه اختصاص تغليظ ديه به قتل هاي عمدي، از يك سو با شرايط و مقتضيات كنوني جامعه ايران سازگاري بيشتري دارد و از سوي ديگر باعث كاهش قابل توجه تعهدات قانوني شركت هاي ارائه كننده بيمه اشخاص ثالث خواهد بود كه ميزان آن معادل ريالي ديه يك مرد مسلمان در ماههاي حرام مي باشد؛ زيرا با لحاظ كردن نظريه فوق الذكر در قوانين مربوط، تغليظ ديه در جنايات شبه عمد ناشي از سوانح رانندگي، سالبه به انتفاي موضوع بوده و در نتيجه آن، بسياري از مشكلات مربوط به مطالبه ديات مازاد بر سقف تعهد بيمه گران نيز مرتفع خواهد شد. طبقه بندي موضوعي:   K39, K14, Z12