بررسي مسأله صدق در معرفت‌شناسي دكارت

مسأله صدق و نقش آن در معرفت‌شناسي همواره دغدغه اصلي و موضوعي چالش‌برانگيز در عرصه فلسفي بوده است. اغلب مفسران و انديشمندان تعريف صدق به مطابقت با واقع را پذيرفته و اين‌گونه اذعان داشته‌اند كه ملاك تعيين صدق و كذب امور ذهني، تطابق با واقعيت و صرفا به حوزه تصديقات مرتبط است؛ به اين معنا كه زماني‌ احكام ذهني صادق هستند كه با واقعيت مطابق باشند. با اين حال، سخن دكارت درباره صدق اندكي متفاوت است. در فلسفه دكارت، صدق مبتني بر دو ويژگي وضوح و تمايز و نيز، در هر دو حيطه تصوّرات و تصديقات جاري و ساري است. در اين مقاله مي‌كوشيم تا نشان دهيم كه در فلسفه دكارت، صدق، مؤلفه‌اي است كه در نتيجه سيري معرفتي و پيمايش گام‌هاي معرفت‌شناسانه و نيز، پس از برخورداري از شناخت واضح و متمايز محقق مي‌شود. از اين منظر مي‌توان گفت كه صدق در نگاه دكارت، امري دروني است نه بيروني؛ يعني صدق در درون سير معرفت‌شناسانه و پس از حصول شرايطي ‌ـ مانند داشتن شناخت واضح و متمايز ‌ـ تحقق مي‌يابد.