مرگ سوبژه در عصر شبكه‌هاي اجتماعي بر اساس مفهوم «واقعيت فركتال» ژان بودريار

فلسفه مدرن همواره با دو مفهوم سوبژه و ابژه مواجه بوده و هر فيلسوفي در نظام فلسفي خود به تعريف اين مفاهيم پرداخته است. دكارت به عنوان مبدع مفهوم سوبژه در شكل مدرن آن و كانت به عنوان فيلسوفي كه سوبژه دكارتي را تعميق بخشيد، توانستند تلقي خود را از اين دو مفهوم به مثابه اموري غيرقابل خدشه تثبيت كنند. ژان بودريار متأثر از آن، با بررسي وانموده‌ها در ادوار گوناگون، پس از بيان سه رده نمادين، توليد و فراواقعيت، به نحو ضمني به تحليل مواجهه ميان سوبژه و ابژه پرداخته است. او تصوير واقعيت را به مثابه ابژه‌اي قلمداد مي‌كند كه با پيشرفت تكنولوژي، جايگزين واقعيت ابژكتيو مي‌شود و فراواقعيت، اين جايگزيني را كتمان مي‌كند. در قرن جاري، استيلاي رسانه‌هاي تصويري باعث شد، بودريار رده ديگري را با نام فركتال اضافه كند كه محصول فراواني تكثير تصوير واقعيت و تهي شدن آن از معنا بوده است. در دهه گذشته و پس از درگذشت بودريار، با روي كار آمدن تكنولوژي جديدِ گوشي‌هاي تلفن همراه و ظهور شبكه‌هاي اجتماعي، واقعيت فركتال، در وضع بسط‌يافته‌اي قرار گرفت كه معلول تورم بي‌پايان تصاوير در شبكه‌هاي اجتماعي مجازي است و از فرط اين تورم، فاصله ميان سوبژه و ابژه به كلي از بين رفته، سوبژه معناي خود را از دست داده و شبكه جاي هر واقعيتي را پر كرده است. اين شرايط را كه محصول تورم بي‌پايان تصاوير در شبكه‌هاي اجتماعي است، مي‌توان نظم جديدي در بسط رده چهارم نظريه بودريار قلمداد كرد و نام واقعيت متورم را براي آن پيشنهاد داد.