«نفثه‌المصدور» در آيينۀ ادب عربي

كتاب نفثه‌المصدور، تأليف شهاب الدين محمّد زيدري نسوي از آثار تاريخي- ادبي ارزشمند قرن هفتم است؛ اين كتاب به دليل برخورداري از ويژگي‌هاي سبكي دورۀ خود، داراي نثري مصنوع و فنّي است كه ضمن برخورداري از صنايع لفظي و معنوي كلام، استشهاد به آيات، احاديث، مثل ها و شعرهاي عربي نيز در آن به فراواني صورت گرفته است. نويسنده براي آشكار ساختن مهارت خود در به كارگيري زبان عربي، با شگردهاي مختلفي از شعر‌‌ها و عبارت‌هاي عربي در لابه لاي نثر فارسي استفاده كرده است؛ اين پژوهش بر آن است تا تأثيرگذاري زبان و ادب عرب را برنفثه‌المصدور با ديدي سبك شناسانه نشان دهد و چگونگي پيوند لفظي و معنوي شعرها و عبارت‌هاي عربي را با نثر فارسي نشان دهد و اينكه شواهد عربي چگونه توانسته اند باعث پيوستگي كلام فارسي شوند و با چه كيفيّتي اين ارتباط برقرار شده است.نتايج اين پژوهش توصيفي- تحليلي به خوبي چگونگي تأثيرپذيري كتاب نفثه‌المصدور از زبان و ادب عرب را نمايان ساخته و نشان مي‌دهد كه شعرها و عبارت‌هاي عربي از سويي مي‌توانند به عنوان بخشي از كلام در جمله، جايگاه دستوري چون: نهاد، مفعول، مسند، متمم، قيد، مضاف‌اليه و... اخذ كنند يا از حيث زيبايي شناسي در قالب آرايه هاي ادبي و كاربردهاي بلاغي – هنري مانند : تشبيه، تمثيل،كنايه، مناظره و ايهام جلوه‌گري كنند. از سوي ديگر، شواهد عربي به خوبي توانسته‌اند ارتباطي معنايي با نثر فارسي به روش‌هاي مختلفي چون؛ تتميم، تأكيد، تنظير ،توصيف، ملخّص و حلّ معاني برقرار كنند.