تحليل پتانسيل كاني‌زايي با استفاده از روش تحليل فاكتوري مرحله‌اي (SFA) در گستره خوشنامه، هشجين، استان اردبيل

پهنه دگرسان شده خوشنامه، در 20 كيلومتري جنوب خلخال و در منطقه فلززايي هشجين واقع شده است. تزريق نفوذي‌هاي گرانوديوريتي اليگوسن به درون سنگ‌هاي تراكي بازالت، آندزيتي و آذرآواري ائوسن سبب ايجاد دگرساني گرمابي گسترده سريسيتي، آرژيليك، سيليسي، كلريتي و اكسيد‌هاي آهن در غرب چنار، محمودآباد، شرق خوشنامه و رخداد كاني‌زايي چند فلزي سنجده، شال‌ولي و امّ‌آباد در اين مناطق شده است. نقطه عطف اين پژوهش بررسي قابليت روش آناليز فاكتوري مرحله‌اي (SFA) براي بارزسازي آنومالي‌هاي ژئوشيميايي واقعي موجود در منطقه است. ازآنجايي‌كه مقدار تمركز عناصر غيرمرتبط با كاني‌سازي، تاثير منفي بر امتيازات فاكتوري عناصر دارند بنابراين تعداد فاكتورها را كاهش داديم تا شدت آنومالي افزايش يابد. براي رسيدن به اين هدف در مرحله اول از نه فاكتور محاسبه شده، عناصر غير معرف، مزاحم و عناصري كه در هيچ‌يك از فاكتورها مشاركت نداشتند، شناسايي و از مجموعه داده‌ها حذف شده و تحليل فاكتوري بار ديگر اعمال شد. پس از اعمال سه مرحله تحليل روي داده‌ها، مؤثرترين فاكتورهاي پيشگو و مهم كاني‌سازي مورد استنتاج قرار گرفته و در نتيجه تعداد فاكتورها به پنج مورد كاهش يافت. استفاده از اين روش موجب افزايش شدت و تعداد آنومالي‌هاي ممكن و احتمالي و در نتيجه افزايش موفقيت اكتشاف در قياس با روش آناليز فاكتوري معمولي شده است. از اينرو آنومالي احتمالي كاني‌زايي عناصر فلزي Ba، Sn، Pb و Mo از فاكتور اول و عناصر As، Cd و Sb از فاكتور چهارم در اين گستره پيش‌بيني و معرفي مي‌شود.