برهمكنش يون‌هاي سديم و پتاسيم بر برخي ويژگي‌هاي مورفوفيزيولوژيك ارقام جم و پيروز نخود (Cicer arietinum L.)

يون سديم به عنوان يكي از عوامل اصلي تنش شوري مطرح است و در اين راستا گزارش‌هايي از نقش بهبوددهندگي يون كلسيم براي اثرات منفي ناشي از تنش شوري ارائه شده است. اين پژوهش به منظور بررسي تأثير كلسيم در بهبود آسيب‌هاي ناشي از تنش شوري (يون سديم) بر ارقام تجاري نخود (جم و پيروز) آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در شرايط فيتوترون در محل آزمايشگاه فيزيولوژي گياهي پژوهشكده علوم گياهي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. هر گلدان به حجم دو ليتر حاوي مخلوطي از خاك باغچه و ماسه نرم به عنوان يك واحد آزمايشي در نظر گرفته شد. در اين آزمايش تأثير سطوح مختلف شوري شامل صفر (شاهد)، 3، 6، 9 و 12 دسي زيمنس بر متر توأم با كاربرد سولفات كلسيم با غلظت‌هاي صفر (شاهد) و 5 ميلي‌مولار بر ويژگي هاي مورفولوژيك و فيزيولوژيك گياه در مرحله گلدهي مورد بررسي قرار گرفت. صفاتي مانند سطح برگ، طول ريشه و ميزان پتاسيم برگ با افزايش غلظت يون سديم كاهش يافت و اين كاهش در سطوح شوري dS/m 12-9 معني‌دار بود (0.05≥P). با افزايش ميزان شوري صفاتي از قبيل مقاومت روزنه‌اي، مقدار سديم و پرولين برگ و ريشه در راستاي كاهش تلفات و جذب بيشتر آب به دنبال وقوع تنش ثانويه خشكي به صورت معني‌داري افزايش يافت (0.05≥P). نتايج اين آزمايش نشان داد كه استفاده از سولفات كلسيم به منظور كاهش آسيب‌هاي ناشي از تنش شوري به‌ويژه در سطوح بالاي شوري مي‌تواند در گياه نخود اميدبخش باشد.