بررسي حكم پذيرش ولايت جائر به قصد امر به معروف و نهي از منكر

پذيرش ولايت جائر به‌رغم تأكيد نصوص ديني بر حرمت آن، در مواردي جايز قلمداد شده است و اين جواز يا مستند به نصوص ديني است و يا مطابق برخي از قواعد كلي پذيرفته‌شده نزد فقهاست؛ در اين نوشتار با مراجعه به متون فقهي اين نكته به دست آمده كه موارد جواز پذيرش ولايت جائر، وسيع‌تر از آنچه است كه در نصوص به آن اشاره شده يا بر قواعد كلي منطبق شده است. پذيرش ولايت جائر به‌قصد «امر به ‌معروف و نهي از منكر» با قيد اينكه بدون پذيرش سِمَت از سوي جائر، عمل به اين دو واجب الهي ميسَّر نباشد از مهم‌ترين مواردي است كه به‌رغم ذكرنشدن آن در نصوص ديني و مطابقت‌نداشتن با قواعد كلي سامان‌يافته در متون فقهي به‌عنوان يكي از اسباب روايي پذيرش ولايت جائر محسوب و مورد پذيرش مشهور قريب به اتفاق فقها واقع شده است. نوشتار پيش رو به سنجه‌هاي مورد استناد مشهور فقها درحكم به جواز پذيرش در صورت مزبور پرداخته و با نقد و بررسي آن و ادلۀ مخالفان، به شيوۀ ديگري به حل اين مسئله دست يافته است.