بررسي نسبت زبان و قدرت در داستان عاشقيت در پاورقي براساس نظريه قدرت ميشل فوكو

قدرت ازنظر ميشل فوكو، متفكّر سرشناس فرانسوي، آن قدر نافذ است كه مي تواند بسياري از ساحت هاي زندگي انسان را تحت‌الشّعاع قرار دهد. اين نفوذ حتّي در زبان متون ادبي نيز راه مي يابد و خود را در قالب استعاره‌ها، نشانه ها و نماد ها نشان مي دهد. داستان عاشقيت در پاورقي نوشته مهسا محب علي، ازجمله داستان هاي تكنيك محور و فرم گرا است كه آشنايي نويسنده با رويكردهاي فلسفي و همچنين تبحّر وي در حوزه داستان‌نويسي را نشان مي دهد؛ ازجمله چالش‌برانگيزترين نكات موجود در متن، وجود تصويري نه‌چندان مطلوب از شخصيّت زن داستان است. باوجود زن بودن راوي و نويسنده، براي مخاطب اين پرسش پديد مي آيد كه چرا چنين انگاره اي از زن داستان تصوير شده است. در پژوهش حاضر براساس نظريه قدرت ميشل فوكو مي توان به نفوذ قدرت مردانه در زبان داستان اشاره داشت؛ البتّه با طرح مفاهيمي همچون بدن معترض و عصيان گر و همچنين برخي ديدگاه هاي نيچه، ازجمله اخلاق اربابان و بردگان، نشان داده مي شود كه برخي تصاوير به‌ظاهر شكننده از زن، خود نوعي تمهيد براي تقابل با زبان مردانه است؛ امّا درنهايت مي توان اثبات كرد كه اين داستان ازجمله مصاديق انضمامي نظريه قدرت ميشل فوكو است؛ زيرا قدرت مردانه در بسياري از عناصر زباني داستان نفوذ كرده و آن را تحت تأثير قرار داده است.