مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تغيير بيان ژن‌هاي P5CS و P5CR دخيل در بيوسنتز پرولين و MDA تحت تنش اسمزي در شش رقم گندم (Triticum aestivum L.)

پديد آورندگان :

دادگر ، پريسا دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , عليزاده ، زهره دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , قادري ، محمدقادر دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , ايزانلو ، علي دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات

چكيده فارسي :

تنش خشكي از موانع اصلي در توليد محصولات زراعي محسوب مي شود. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در چهار تكرار، فاكتور اول ارقام گندم شامل روشن و كوير (متحمل به خشكي)، قدس و مهدوي (حساس به خشكي) و شعله و طبسي (مقاومت متوسط نسبت به خشكي) و فاكتور دوم تنش اسمزي اعمال شده با پلي اتلين گليكول8000 در سه سطح صفر، 5- و 10- بار، بذور ارقام جوانه زده را در محيط كشت هوگلند به مدت 15 روز تحت تنش اسمزي اجرا شد. در مطالعه حاضر بررسي اهميت بيان ژن هاي P5CS و P5CR در ارتباط با تجمع پرولين و MDA و نقش فيزيولوژيكي آن ها تحت شرايط تنش اسمزي در شش رقم گندم مي باشد. اثر ارقام بر ميزان تجمع پرولين در سطح احتمال پنج درصد معني دار شد. مقدار پرولين برگ و ريشه ارقام متحمل به خشكي نسبت به ارقام مقاوم به خشكي در شرايط تنش اسمزي 10-بار مقاوم تر مشاهده شد. براي مقايسه ميانگين اثر متقابل تنش اسمزي ×ارقام كه بيشترين ميانگين را رقم روشن (متحمل به خشكي) در سطح تنش اسمزي 10-بار نشان داد. در ارقام روشن و كوير كه به‌عنوان ارقام مقاوم‌تر شناخته مي شوند تجمع معني دار پرولين را نشان ندادند. افزايش سطح تنش اسمزي سبب تخريب غشاهاي سـلولي و افزايش غلظت MDA به‌ترتيب در رقم شعله و طبسي بيش از ارقام ديگر شد. با اعمال افزايش سطح تنش اسمزي در ارقام، ميزان بيان نسبي رونوشت ژن ها P5CS و P5CR افزايش نشان داد. اين ژن هاي در سطح تنش اسمزي 10-بار در رقم قدس (حساس) بيشترين بيان رونوشت نسبي را نشان دادند، در حالي‌كه در سطح تنش اسمزي 5-بار در رقم روشن (متحمل به خشكي) بيشترين بيان نسبي مشاهده شد.