بررسي بيان ژن هاي P5CS و PDH و ميزان پرولين در لاين هاي دابل هاپلوئيد كلزا (Brassica napus) تحت تنش شوري

شوري يكي از مهمترين تنش هاي غيرزيستي است كه باعث كاهش عملكرد اكثر گياهان در سراسر جهان مي شود. گياهان در پاسخ به تنش هاي محيطي از مكانيسم هاي مختلفي از جمله تغيير در بيان ژن هايشان و افزايش اسموليت هاي سازگار مانند پرولين استفاده مي كنند. در اين مطالعه به منظور بررسي تاثير تنش تنش شوري بر بيان ژن‌هاي P5CS و PDH و ميزان پرولين در گياه كلزا، آزمايشي بصورت فاكتوريل با سه تكرار در آزمايشگاه دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان انجام شد. فاكتور اول شامل سه لاين دابل هاپلوئيد (متحمل، نيمه متحمل و حساس) و فاكتور دوم دو زمان نمونه برداري بود. بعد از اينكه گياهچه ها به مرحله 4 برگي رسيدند تحت تاثير شوري 150 ميلي مولار NaCl قرار گرفتند و در زمان هاي 6 و 24 ساعت بعد از اعمال تنش نمونه برداري صورت گرفت. نتايج بيان ژن P5CS حاكي از بيان بيشتر اين ژن در لاين حساس در 6 ساعت بعد از تنش بود ولي در زمان 24 ساعت بعد از تنش ميزان بيان اين ژن در لاين حساس كاهش يافت ولي بيان اين ژن در لاين متحمل به شدت افزايش پيدا كرد. مقايسه ميانگين نسبي بيان ژن PDH نشان داد كه لاين حساس در هر دو زمان 6 و 24 ساعت بعد از تنش افزايش بيان داشت در حاليكه در لاين نيمه متحمل كاهش بيان مشاهده گرديد. ميزان پرولين در لاين متحمل بيشتر از دو لاين ديگر بود ولي بين لاين هاي نيمه متحمل و حساس از لحاظ ميزان پرولين تفاوت معني داري مشاهده نگرديد. بطور كلي نتايج اين تحقيق بيانگر اين است كه بيان ژن هاي PDH وP5CR به ميزان تحمل گياه و زمان تنش بستگي دارد. از آنجائيكه در لاين متحمل افزايش نسبتاً بيشتر در بيان ژن P5CS و مهار بيشتر فعاليت PDH نسبت به لاين حساس مشاهده گرديد باعث تجمع بالاتر پرولين در رقم متحمل نسبت به حساس شد بنابراين شايد بتوان از پرولين به عنوان يك اسموليت شاخص در شناسائي ميزان تحمل به تنش شوري در كلزا استفاده نمود.