سنجش و اولويت‌بندي كيفيت هويت در بافت تاريخي با استفاده از تكنيكEntropy-Topsis (مطالعه موردي: محله سنگ‌ سياه شيراز)

در رشد و تكوين شيراز، بافت تاريخي ارزشمند آن متحمل تغييراتي شده كه بر هويت بافت، اثر سوء نهاده است. ساكنين جديد به‌‌ واسطه كاهش جنبه ‌هويتي بافت، تنزل نرخ زمين و مهاجرت ساكنان قديمي آن، خود دست به مداخلات زيانبار در بافت شهري زده‌اند. امروزه فرسودگي و تخريب بافت تاريخي شهر شيراز به‌ويژه محله سنگ‌ سياه، تهديدي جدي در جهت زوال و خدشه‌دار شدن هويت فرهنگيتاريخي اين شهر قلمداد مي‌شود؛ لذا توجه ويژه به هويتمندي و حفظ بناها و بافت تاريخي، در اولويت مديران شهري قرار دارد. سؤال تحقيق آن است كه چگونه ارتقاي هويت بافت تاريخي محله سنگ‌ سياه در تكوين و شكل‌گيري معماري باكيفيت، معنا مي‌يابد؟ هدف تحقيق، اولويت‌بندي و سنجش شاخص‌هاي هويت در بافت محله سنگ‌ سياه و حيات‌بخشي به كالبد بافت تاريخي است. نوع تحقيق، كاربردي و بر مبناي روش‌هاي توصيفيتحليلي و پيمايشي است. اطلاعات، مستخرج از پرسش‌نامه‌ها و مشاهدات با نرم‌افزارهاي Excel 2016, Ghrafer و Visio و با استفاده از تكنيك Topsis هستند. ماهيت و وزن هر شاخص‌، با استفاده از روش آنتروپيشانون مشخص مي‌شود؛ از اين‌رو، بر مبناي متغير‌هاي مستقل شامل؛ سازمان فضايي، ساختار شكلي، اكولوژيك، حس تعلق، تعاملات اجتماعي، احساس امنيت، تعدد آداب و رسوم و ميراث فرهنگي، تاريخي بودن، معنا، خوانايي، زيست‌پذيري و تنوع و متغيرهاي وابسته شامل؛ هويت و هويت كالبدي، ابعادي مانند موقعيت قرارگيري محله، ميزان نفوذپذيري، مكان‌هاي باستاني، ترافيك و حمل و نقل، كف و بدنه‌سازي، پوشش گياهي، تعامل بين ساكنين، امنيت، گردشگري، نشانه‌هاي طبيعي و مصنوع، ارزش‌هاي فرهنگي، نحوه عمل فعاليت‌ها، سرزندگي و تنوع فعاليت‌ها در محدوده، مورد مطالعه و ارزيابي قرار داده شده است. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن هستند كه از نظر ساكنين، ساختار شكلي، اكولوژيك و امنيت و از نظر گردشگران داخلي، دل‌بستگي به مكان، مكان‌هاي تاريخي، فرهنگ، مناسك عام و اعتقادات و قدمت محله و از نظر گردشگران خارجي، دل‌بستگي به مكان، تنوع مكان‌هاي تاريخي و فرهنگ، مناسك عام و اعتقادات و آگاهي از قدمت محله، در سطح ضعيف قرار دارد. با توجه به نظر ساكنين و گردشگران، راهكارها و پيشنهاد‌هايي ارائه‌ شده‌اند. مي‌توان چنين دريافت كه بسياري از مؤلفه‌هاي هويتمندي بناهاي تاريخي محله (عواملي كه موجب هويت و ايجاد سمبل و نشانه مي‌شوند) به مرور زمان پاك يا تضعيف شده‌اند كه در صورت انجام اقدامات هويت‌محور، مي‌توان آنها را احيا و به پويايي زيست محله كمك كرد.