مديريت ريسك‌ قراردادهاي سرمايه‌گذاري پروژه‌هاي بالادستي نفت و گاز ايران؛ رويكرد تفسل و نظريۀ داده بنياد

روند كاهشي وابستگي بازار جهاني نفت وگاز به توليد ايران، اقتصاد ايران را در برابر تحريم‌ها آسيب‌پذيرتر مي‌نمايد. توسعۀ بخش بالادستي صنايع نفت وگاز، نياز به دانش فني و منابع مالي زيادي دارد. بعد از انقلاب اسلامي، قراردادهاي خدماتي بيع متقابل، به‌منظور توسعۀ بخش بالادستي صنايع نفت وگاز به كار گرفته ‌شده است. آخرين تحول اين حوزه، تصويب‌نامۀ شرايط عمومي قراردادها و معرفي الگوي قراردادي IPC است. اين قراردادها در معرض ريسك هاي فراواني هستند؛ ازاين رو، در اين پژوهش به منظور درك جامع عوامل مؤثر بر ريسك ها از رويكرد نظريۀ داده بنياد نظام مند با خطوط راهنماي تفسل استفاده شده است. يافته ها بيانگر اين است كه دو دستۀ عوامل «تحولات سياسي بين المللي» و «تحولات اقتصادي» شرايط علّي 44 ريسك شناسايي شده در اين پژوهش هستند. مهم ترين آن ها، ريسك هاي وقوع جنگ و نا آرامي، تحريم سرمايه گذاري و تحريم فروش نفت وگازند. راهبردهاي «امنيت سرمايه گذاري»، «تسهيل سرمايه گذاري» و «ترغيب سرمايه گذاري»، به دستۀ پيامدهاي «نقش تأثيرگذار در بازار جهاني نفت و گاز» و «حضور مؤثر در بازار جهاني سرمايه گذاري» مي انجامند. شرايط زمينه اي اثرگذار بر راهبردها، «سازوكار تصميم گيري» و «ماهيت سرمايه گذاري پروژه هاي بالادستي» اند و دستۀ عوامل «حكمراني و حاكميتي» و «توان خدمات مهندسي و قابليت هاي داخلي» به عنوان شرايط مداخله اي شناسايي شدند.