تفسير معنايي- محتوايي گونه‌هاي نقش پرنده در فرش چهارمحال و بختياري با رويكرد نمادشناسي

فرش ايران تجسمي است از فردوس يا باغ بهشت و نقش پرنده نيز نمادي است از روح، پرواز و آزادي كه اين امر نشان از وجود رابطه و پيوندي جدايي‌ناپذير بين فرش ايران و نقش پرنده دارد. اغلب اين پرندگان به صورت طبيعي و گاهي نيز به صورت تجريدي، گاه در حال پرواز و گاه به صورت نشسته بر شاخه‌ي درختان در قالي ايران نقش شده‌اند. از جمله مناطقي كه نقش پرنده در آن هم به صورت طبيعي و هم انتزاعي كاربرد دارد منطقه‌ي چهارمحال و بختياري است. لذا مهم‌ترين هدف پژوهش، مطالعه‌ي نقش پرنده به عنوان نقش‌مايه‌اي رايج در فرش چهارمحال و بختياري است كه در كنار اين روند به مطالعه‌ي نقش پرنده و سه تايي مقدس و نقش پرنده و درخت به شكل الگويي تكرار‌شونده پرداخته خواهد شد و همچنين مطالعه‌ي نمادشناختي اين نقش در فرش منطقه كه در پي مطالعه و بررسي رابطه‌ي نقش پرنده با ديگر عناصر در فرش منطقه است. با توجه به اهداف مقاله، اين پرسش‌ها مطرح مي‌شود كه چه رابطه‌اي بين نقش پرنده و ديگر عناصر بافته‌شده در فرش منطقه مثل نقش درخت، گلدان و ديگر جانوران، وجود دارد؟ و ديگر اين كه آيا مي‌توان همنشيني نمادين درخت مقدس و پرنده را در فرش چهارمحال و بختياري مشاهده كرد؟ روش تحقيق پژوهش، توصيفي - تحليلي و از نظر هدف توسعه‌اي است. همچنين در گردآوري مطالب علاوه بر منابع كتابخانه‌اي از مطالعات ميداني به ويژه در مورد تصاوير استفاده شده است. نتيجه‌اي كه از بررسي نقوش پرندگان مختلف در فرش منطقه و همچنين بررسي نمونه‌ي مورد مطالعه حاصل شد، نشان داد كه نقوش پرندگاني همچون فاخته، بلبل و طاووس كه در نمونه‌ي مورد مطالعه به كار گرفته شده‌اند هر كدام به تنهايي و در تركيب با پرندگان و عناصر ديگر مثل گلدان به نوعي به حاصل‌خيزي و بهشت‌برين اشاره داشته و در كنار عنصر مقدس اين مجموعه كه گلدان است همنشيني نمادين درخت مقدس و پرنده به تصوير كشيده شده است