شناخت و تحليل عوامل مؤثر بر ركود فرش دستباف اصيل سيستان

فرش دستباف اصيل سيستان از ديرباز همواره نقش مهمي در معيشت و اقتصاد مردم اين خطه داشته است. با اين وجود مشكلات موجود در حوزه فرش دستباف ايران و به صورت منحصر به فرد معضلات بومي خاص اين منطقه، جايگاه اين هنر صنعت ارزشمند را تحت تأثير قرار داده است. به طوري كه امروزه توليد فرش اصيل سيستان به ميزان زيادي كاهش يافته و استفاده از نقشه ها و طرح هاي ديگر نقاط ايران (تبريز، كاشان و اصفهان) در بافته هاي منطقه رواج يافته است. ادامه اين روند مي تواند در درازمدت به فراموشي و زوال قالي سيستان و الگوها و سنت هاي مرتبط با آن بيانجامد؛ بنابراين مطالعه و بررسي شاخص هاي آسيب رسان به جايگاه فرش منطقه به منظور برنامه ريزي آتي جهت رفع آن ها ضروري به نظر مي رسد؛ كه اين مسئله به عنوان هدف اصلي پژوهش پيش رو مدنظر قرار گرفته است. روش پژوهش تركيبي و اكتشافي است. ابتدا با استفاده از مصاحبه نيمه ساختاريافته علل ركود فرش دستباف سيستان از ديدگاه كارشناسان اين حوزه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و نوزده عامل اصلي اثرگذار در اين زمينه شناسايي شده است. سپس با استفاده از عوامل مذكور پرسشنامه اي جديد طراحي گرديد كه در چارچوب طيف ليكرت ديدگاه مردم محلي اين حوزه در ارتباط با علل ركود فرش دستباف سيستان مورد بررسي قرار گرفت. در اين مرحله آزمون تي تك نمونه براي واكاوري داده هاي پرسش نامه به كار رفت. نتايج نشان مي دهد كه به ترتيب خشكسالي و نابودي دامپروري، تغيير سبك زندگي و الگوي معيشتي و همين طور سودآوري پايين محصول نهايي، پر اهميت ترين علل لطمه رسان به فرش دستباف اصيل سيستان هستند.