ارزيابي روش‌هاي پيشنهادي ايكاردا و انجمن علوم خاك امريكا براي تعيين بور قابل دسترس خاك

به‌دليل فاصله كوتاه بين آستانه كمبود و سميت بور در خاك‌ها براي بسياري از گياهان، ارزيابي دقيق وضعيت بور از طريق آزمون خاك براي استفاده صحيح از كود بور ضروري است. اين پژوهش جهت مقايسه دو روش پيشنهادي ايكاردا و انجمن علوم خاك امريكا (SSSA) به‌عنوان رايج‌ترين روش‌هاي اندازه‌گيري بور قابل دسترس خاك انجام شد. تعداد 20 نمونه خاك سطحي با ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي مختلف انتخاب و غلظت بور قابل دسترس آن‌ها با ICP و روش‌هاي رنگ‌سنجي پيشنهادي ايكاردا و SSSA اندازه‌گيري شد. اثر كاربرد كربن فعال و حضور ذرات كلوئيدي معلق بر غلظت بور نيز بررسي شد. نتايج نشان داد ميانگين غلظت بور قابل دسترس در خاك‌ها براي روش‌هاي ايكاردا و SSSA با ICP به‌ترتيب 2.59 و 2.86 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود، درحالي‌كه با آزومتين-اچ به‌ترتيب 2.43 و 2.69 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. رابطه بين بور اندازه‌گيري‌شده با ICP و آزومتين-اچ در روش SSSA از همبستگي بالاتر (0.991 ) و تطابق بهتر با خط 1:1 نسبت به روش ايكاردا (0.978 ) برخوردار بود. ميانگين بور استخراج‌شده با كلسيم كلرايد 0.02 مولار داغ و آب داغ به‌ترتيب 2.86 و 2.84 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. افزودن كربن سبب كاهش معني‌دار بور محلول شد. ميانگين بور استخراج‌شده از خاك‌ها با آب داغ همراه با افزودن كربن 2.59 و بدون آن 2.84 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. با كاربرد 0.2، 0.4 و 0.6 گرم كربن در 40 ميلي‌ليتر از محلول‌هاي با غلظت اوليه متفاوت بور ميانگين بازيابي به‌ترتيب 104.9، 100.4 و 97.6 درصد بود. غلظت بور براي عصاره‌هاي عبوريافته از كاغذ واتمن 40 به‌دليل حضور كلوئيدها بيشتر از عصاره‌هاي عبوريافته از واتمن 42 بود. بدون افزودن كربن خطاي رنگ عصاره در دامنه صفر تا 0.88 ميلي‌گرم بر كيلوگرم متغير بود. به‌طوركلي نتايج اين پژوهش نشان داد اندازه‌گيري بور قابل دسترس خاك به روش SSSA از صحت بالاتري نسبت به روش ايكاردا برخوردار بوده و بنابراين اين روش براي استفاده توصيه مي‌شود.