اثرات آبياري موضعي نواري بر بهره ‏وري فيزيكي و اقتصادي آب در اراضي شالي‌زاري شهرستان ساري

افزايش جمعيت، تغييرات اقليم و مديريت نادرست باعث بروز بحران كم آبي در جهان و به خصوص ايران شده است. از اين‌رو لازم است تغيير نگرش در مديريت آبياري از تاكيد بر توليد در واحد سطح به بهينه‌سازي عملكرد در واحد آب مصرفي تغيير نمايد. اين پژوهش با هدف بررسي و ارزيابي اثر آبياري موضعي نواري (تيپ) بر بهره‌وري فيزيكي آب (CPD) و سودمندي اقتصادي آب (NBPD) در اراضي شاليزاري و محصول برنج انجام شد. آزمايش به صورت طرح كرت هاي خرد شده در سه تكرار در سال زراعي 99-1398 به اجرا در آمد. در اين آزمايش، عامل اصلي روش آبياري در چهار سطح آبياري غرقابي (FI) و سه سطح كم آبياري شامل 25، 50 و 100 سانتي‌متر فاصله لوله هاي فرعي (TP25، TP50، TP100) و عامل فرعي در دو سطح ارقام امير و فجر انتخاب شد. يافته ها نشان مي دهد تيمار آبياري TP25 باعث شد تا بيش‌ترين مقادير شاخص هاي CPD آب مصرفي، CPD آب آبياري و NBPD در ارقام مورد بررسي اتفاق افتد. بالاترين مقدار CPD آب مصرفي به ترتيب در ارقام امير و فجر 0.66 و 0.94 كيلوگرم بر مترمكعب، بالاترين CPD آب آبياري به ترتيب در ارقام امير و فجر 0.74 و 1.07كيلوگرم بر مترمكعب حاصل شد. همچنين بيشترين NBPD در رقم امير و فجر به ترتيب 32107 و 40852 ريال بر مترمكعب بود. با اعمال تيمار آبياري TP25، افزايش 36 و 63 درصدي NBPD بترتيب در ارقام امير و فجر حاصل شد. همچنين به طور متوسط سالانه حدود 4500 متر مكعب در هكتار آب كمتري مصرف خواهد شد. بنابراين تيمار آبياري ضمن افزايش بهره‌وري فيزيكي آب مصرفي و آبياري، موجب افزايش سودمندي اقتصادي در هر دو رقم خواهد شد.