اثر كشت طولاني مدت برنج بر وضعيت پتاسيم، كاني‌هاي رسي و برخي ويژگي‌هاي فيزيكي_ شيميايي خاك‌هاي آهكي استان فارس

پژوهش حاضر با هدف ارزيابي شكل‌هاي مختلف پتاسيم، كاني‌هاي رسي و برخي ويژگي هاي فيزيكيشيميايي خاك‌هاي شاليزاري تحت كشت طولاني مدت برنج در مقايسه با خاك‌هاي غيرشاليزاري و بكر مجاور و مطالعه اثر شرايط غرقابي بر تكامل خاك‌ها در تعدادي از مناطق شالي كاري مهم استان فارس انجام شد. براي انجام اين مطالعه، در هر منطقه دو خاكرخ يكي داراي كاربري كشت برنج و ديگري بكر، بر روي مواد مادري آهكي و لندفرم مشابه حفر شدند و برخي ويژگي‌هاي خاك و شكل‌هاي مختلف پتاسيم در افق‌هاي سطحي و زيرسطحي مورد تجزيه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه ميانگين مقادير پتاسيم محلول، تبادلي، قابل استخراج با اسيد نيتريك، ساختماني و كل در خاك‌هاي غيرشاليزاري مورد مطالعه به‌ترتيب، 3.5، 199، 864، 4635 و 5502 و در خاك‌هاي شاليزاري به‌ترتيب، 2.5، 164، 742، 5346 و 6088 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بودند. همچنين نتايج نشان داد كه خاك هاي شاليزاري داراي مقادير كمتر پتاسيم محلول، تبادلي و غيرتبادلي بوده كه مي‌تواند نتيجه آبشويي پتاسيم بوسيله آب آبياري و خروج آن از طريق جذب بوسيله گياه باشد. همبستگي معني‌داري نيز بين شكل هاي مختلف پتاسيم و بعضي ويژگي‌هاي خاك مانند مقدار رس، ظرفيت تبادل كاتيوني و ماده آلي به دست آمد. نتايج كاني شناسي بخش رس خاك ها نشان داد كه نوع كاني‌ها در هر دو كاربري مشابه و عمدتاً شامل اسمكتيت، ايليت، كلريت، پاليگورسكيت، ورمي كوليت و كائولينيت بوده اما مقدار نسبي آنها متفاوت مي‌باشد. به نظر مي رسد كه كشت طولاني مدت برنج فقط بر مقدار كاني هاي رسي تاثيرگذار بوده و سبب تبديل ايليت و پاليگورسكيت به اسمكتيت شده است. رابطه مثبت و معني‌داري نيز بين ميزان پتاسم غير تبادلي، ساختماني و كل  با مقادير كاني ايليت در بخش رس به دست آمد.