سرشت، سرنوشت و روش‌هاي اندازه‌گيري آلاينده‌هاي آلي لجن فاضلاب در خاك

لجن فاضلاب مواد نيمه جامد حاصل از ترسيب ذرات معلق در جريان تصفيه فاضلاب ها است. به دليل حجم بسيار زياد لجن توليدشده، روش هاي مختلفي براي دفع آن‌ها پيشنهاد شده است و از آنجايي‌كه غلظت عناصر غذايي اين مواد زياد است، استفاده به‌عنوان كود در زمين هاي كشاورزي يك راهكار موردتوجه است. با اين‌ وجود حضور آلاينده هاي مختلف به‌طور قابل‌توجهي باعث محدوديت استفاده از لجن به‌عنوان كود و اصلاح‌كننده خاك شده است. با توجه به سميت زياد آلاينده هاي آلي و عوارض جبران‌ناپذير حضور آن‌ها در محيط‌زيست، هدف اين مقاله، بررسي تنوع آلاينده هاي آلي موجود در لجن و حدود مجاز آن براي استفاده در اراضي كشاورزي، سرنوشت اين آلاينده ها در خاك و انواع روش هاي اندازه گيري آن است. هيدروكربن هاي حلقوي چندهسته‌اي، بي فنيل هاي چندكلره، دي اتيل هگزيل فتالات، نونيل فنل و نونيل فنل اتوكسيلات، آلكيلوبنزن سولفانات خطي، هاليدهاي آلي، دي بنزو دي اكسين ها و فوران هاي چند كلره از مهم ترين آلاينده هاي آلي شناخته‌شده در لجن  فاضلاب هستند. اين آلاينده ها مي توانند توسط ذرات جامد خاك جذب، توسط موجودات خاكزي تجزيه، يا همراه با آب يا ذرات خاك در مسافت هاي طولاني انتقال يابند. عصاره گيري از نمونه لجن، پاكسازي عصاره و اندازه گيري آن‌ها با دستگاه كروماتوگرافي گازي يا مايع، مراحل تعيين غلظت آلاينده هاي آلي در لجن است. استفاده از روش هاي جديد در عصاره گيري همانند اولتراسونيك، شرايط تحت‌فشار و ماكروويو، باعث افزايش سرعت استخراج و كاهش مصرف حلال ها و مواد شيميايي مورد نياز و تعداد مراحل آزمايش شده است. اين تحقيق ضمن معرفي انواع آلاينده هاي آلي و روش هاي آزمايشگاهي اندازه گيري آن در لجن فاضلاب به بررسي حدود مجاز آلاينده هاي آلي در محيط‌زيست و اراضي كشاورزي مي پردازد، بطوريكه براي تصويب و وضع قوانين و مقررات مرتبط با كيفيت لجن و كاربرد آن در بخش كشاورزي مورد استفاده قرار گيرد.