بررسي اثر عصاره ميوه گياه Citrullus colocynthis بر بيان ژن‌هاي casp3 و casp8 در رده سلولي سرطان گليوبلاستوماي انساني (U87)

زمينه و هدف: استفاده از تركيبات استخراج‌شده از گياهان طبيعي به دليل كمتر بودن اثرات جانبي مي‌تواند جايگزين مناسبي براي داروهاي شيميايي در درمان بيماري‌هاي كشنده‌اي مثل سرطان باشد. در اين تحقيق اثر ضدسرطاني عصاره ميوه گياه هندوانه ابوجهل بر سلول‌هاي سرطاني گليوبلاستوما انساني رده سلولي U87 بررسي شده است. لذا هدف از اين مطالعه تعيين و بررسي اثر عصاره ميوه گياه Citrullus colocynthis بر بيان ژن‌هاي كاسپاز 3 و كاسپاز 8 در رده‌ي سلولي سرطان گليوبلاستوماي انساني بود. روش بررسي: در اين مطالعه تجربي كه در سال1398 در دانشكده داروسازي و علوم دارويي دانشگاه آزاد اسلامي انجام شد، عصاره ميوه گياه به روش استخراج با اتانول 70 درصد تهيه شد و براي ارزيابي اثر سميت 104 سلول از سلول‌هاي U87 با غلظت‌هاي مختلفي از اين عصاره تيمار شد. اين سلول‌ها به صورت گروه‌هاي مستقل تحت تيمار با غلظت‌هاي مشخص عصاره در زمان‌هاي 24، 48 و 72 ساعت قرار گرفتند و به وسيله روش‌ MTT ارزيابي شدند. مقدار غلظت IC50 مشخص شده در زمان 24 ساعت، به عنوان غلظت مبنا براي تيمار سلول‌ها جهت ارزيابي ميزان بيان ژن به وسيله آزمون Real-Time PCR استفاده شد. داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از آزمون‌هاي آماري كولموگورف ـ اسميرنوف، آناليز واريانس يك طرفه و توكي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج به ‌دست‌ آمده از آزمون MTT نشان داد كه رشد سلول‌هاي تيمار شده در غلظت‌هاي بالاتر از غلظت 1000 ميكروگرم در ميلي ليتر از عصاره ميوه كاملاً مهارشده است و مقدار IC50 محاسبه‌شده براي زمان‌هاي 24، 48 و 72 ساعت تيمار به ترتيب برابر 1337.42 (p 0.0001)، 892.99 (0.0012=p) و 387.49 (p 0.0001) ميكروگرم بر ميلي‌ليتر از عصاره به دست آمد. استفاده از مقدار IC50 عصاره ميوه گياه هندوانه ابوجهل به مدت 24 ساعت، باعث افزايش بيان ژن مربوط به كاسپاز 3 و 8 به ترتيب برابر 3.052(0.0013=p) و 2.099(0.0265=p) برابر مي‌شود. نتيجه‌گيري: اين نتايج نشان داد كه اثر سميت سلولي عصاره ميوه گياه هندوانه ابوجهل بر رده سلوليU87 وابسته به غلظت و زمان است و مكانيسم اثر مهاركنندگي اين عصاره مي‌تواند بر اساس افزايش بيان ژن كاسپاز 3 و 8 براي القاي مرگ سلولي از مسير خارجي باشد. از عصاره ميوه اين گياه مي‌توان براي مهار رشد سلول‌هاي سرطاني گليوبلاستوما و احتمالاً از بين بردن تومور مغزي استفاده كرد.