دانشگاه كارآفرين؛ اهرمي در مسير توسعه پايدار

امروزه توسعه‌پايدار براي جوامع به آرمان و چالشي بزرگ بدل شده است، تحقق اين آرمان در بخش آموزش عالي به عهده‌ دانشگاه‌ها مي‌باشد، و بدون شك نقش دانشگاه در توسعه‌پايدار انكارناپذير است. دراين‌بين، ظهور دانشگاه كارآفرين پاسخي به اهميت روزافزون دانش در نظام ملي و منطقه‌ايِ نوآوري و ادراك جديد از دانشگاه است؛ يعني نهادي كه عامل توسعه، انتقال دانش و فناوري، و منبع اختراعات خلاقانه به‌شمار مي‌رود، و از لحاظ اقتصادي باصرفه است. بنابراين پژوهش حاضر با هدف تبيين و بررسي مدل دانشگاه كارآفرين در جهت دست‌يابي به توسعه‌پايدار، در دانشگاه‌هاي استان مازندران به اجرا درآمده است. اين پژوهش از نظر هدف كاربردي است و از نظر ابزار گردآوري اطلاعات، توصيفي به‌شمار مي‎رود. ابتدا پس از بررسي ادبيات نظري و انجام مصاحبه با خبرگان، پرسشنامه اوليه‎اي طراحي و شاخص‌هاي اساسي مدل دانشگاه كارآفرين استخراج شد. سپس به كمك تكنيك ديمتل فازي، روابط علّي ميان متغيرها بررسي و در نهايت جهت طراحي الگو ساختاري تحقيق از رهيافت مدل‌سازي ـ ساختاري تفسيري مبتني بر ديمتل‌فازي (FDISM) استفاده شد. نتايج نشان داد كه از ميان شاخص‌هاي مورد بررسي پنج متغير نقش علّي و پنج متغير نيز نقش معلولي دارند، يافته‌هاي تكنيك وزن‌دهي فازي نشان داد، از ميان شاخص‌هاي مورد بررسي، شاخص چشم‌انداز، مأموريت و راهبرد در دانشگاه داراي بيشترين وزن و اهميت است. هم‌چنين رهيافت FDISM نشان داد كه متغيرها در هفت سطح طبقه‌بندي شدند، كه در اين ‌بين متغير چشم‌انداز، مأموريت و راهبرد در دانشگاه، رهبري در دانشگاه و ساختار و طرح سازماني در دانشگاه به‌عنوان عوامل زيربنايي و داراي قدرت نفوذ بيشتري هستند. دانشگاه كارآفرين به‌عنوان نسل سوم دانشگاه‌ها، مأموريت توسعه اقتصادي و اجتماعي جوامع را بر عهده دارد. توسعه و تمركز بر شاخص‌ها و ويژگي‌هاي دانشگاه جهت كارآفريني، مي‌تواند دانشگاه‌هاي سنتي را به دانشگاه‌هاي كارآفرين و در مسير توسعه‌پايدار تبديل كند.