درآمدي بر نظريۀ «اِشراف» در علوم انساني اسلامي

An introduction to the Eshraf theory in the Islamic Humanities

به باور پژوهشگران اسلامي، علوم انساني موجود تحت‌تأثير تكانه‌هاي وارداتي غرب قرار گرفته و ازنظر مبنا و محتوا، خدشه‌ها و رعشه‌هايي بر پيكر آن پديدار شده است. اين مهم، ضرورت حركت ازسوي علوم انساني موجود را به‌سوي علوم انساني مطلوب مي‌طلبد كه تنها در سايۀ اجتهاد علمي و توليد نظريات نو دست‌يافتني است. نظريۀ اشراف مي‌تواند گامي مؤثر در اين راستا قلمداد شود كه ازجمله كاركردهاي آن ارتقاي سلامت ديني علوم انساني و تدوين علوم مُشرف پيوستي است. براساس ويژگي اين نظريه منابع، مباني و روش‌هاي آن با تكيه بر آموزه‌هاي وحياني بنا نهاده شده است. چراكه در تدوين علوم مادر مطلوب (كلام، اخلاق و فقهِ مطلوب) بر بازپژوهي آموزه‌هاي قرآني و روايي و نقش بنيادين عقل و كاربست بايسته از اين منابع سترگ پاي فشرده است. اين نظريه كه به زعامت و نظارت علوم مادرِ بينشي، ارزشي و حكمي بر گزاره‌هاي مبنايي و معرفتيِ علوم انساني تعريف مي‌شود، بر پايۀ روايت نبوي (العلم ثلاثه) بنيان شده است. البته شواهد و قراين ميداني و عقلي نيز اين مضمون روايي را تأييد مي‌كند. از حيث روشي نيز، سازوكارهاي اين نظريه يعني (عرضه و تطبيق ـ استنطاق و توليد اجتهادي) از آموزه‌هاي اهل‌بيت (عليهم‌‌السلام) الگوگيري شده است.

According to Islamic scholars, the existing humanities are influenced by the imported sciences of West, and it's basis and contents was deviated. This necessitates the necessity of moving from the available humanities to the desirable human sciences that are only available in the shadow of scientific ( ijtihad )and the production of new ideas. The (Ishraf) theory can be regarded as an effective step in this regard, including the promotion of the religious health of the humanities and the development of Musharraf sciences. Based on the feature of this theory, sources, foundations and methods are based on revelation teachings. Because in compilation of desirable maternal sciences (theology, ethics, and jurisprudence desirable), it is necessary to rely on these great sources of resources to re-examine Qur'anic doctrines and narrative and fundamental role of reason and practice. This theory, which defines the insight, value, and veracity of the science of motherhood on the basic and epistemic propositions of the humanities, is based on the Prophetic narrative (al-'Alm-i-Sala'ita). Of course, the field and rational evidence also confirms this narrative. In terms of the method, the mechanisms of this theory, namely, the supply and implementation of intercession and the production of ijtihadi, have been modeled from the teachings of Ahlulbit (against Islam