اثر تغييرات كوتاه‌‍‌ و بلندمدت اقليمي بر عملكرد گندم ديم در استان كرمان

هدف از تحقيق حاضر، بررسي اثرات كوتاه‌مدت و بلندمدت متغيرهاي اقليمي (دما و بارش فصول بهار و زمستان) بر عملكرد محصول گندم ديم در استان كرمان (ايستگاه كرمان) بوده است. بدين منظور از داده‌هاي دوره‌ زماني 95-1363 و رهيافت الگوي خود رگرسيوني با وقفه‌هاي توزيعي استفاده شد. آزمون كرانه‌ها، مؤيد وجود هم‌انباشتگي بين متغيرها بوده و نشان داد كه در بلندمدت، بين دو متغير اقليمي و عملكرد گندم ديم رابطه‌ي مثبت و معني‌داري وجود دارد. مقادير كشش‎هاي بلندمدت متغيرهاي دما و بارش فصول بهار و زمستان به‌ترتيب 1.71، 0.4، 0.36 و 1.52 به‌دست آمد. بدين معني كه در بلندمدت با افزايش/كاهش متغيرهاي ياد شده، عملكرد گندم ديم افزايش/كاهش خواهد يافت. همچنين ضرايب متغيرهاي بارش بهار، بارش زمستان و دماي زمستان در كوتاه‌مدت به‌‌ترتيب 0.191، 0.169 و 0.611 به دست آمد. بر اين اساس، يك درصد افزايش در بارش بهاره موجب حدود 0.19 درصد افزايش در عملكرد گندم ديم و يك درصد افزايش در بارش زمستانه منجر به كاهشي 0.16 درصدي مي‌شود. همچنين، يك درصد افزايش در دماي زمستان باعث 0.61 درصد افزايش در عملكرد گندم ديم در كوتاه‌مدت خواهد شد. مطابق اين نتايج، پاسخ عملكرد گندم ديم به تغييرات متغيرهاي اقليمي در بلندمدت به مراتب معني‌دارتر است. ضريب مدل تصحيح خطا كوتاه‌مدت نيز منفي و در سطح يك درصد معني‌دار بود كه رابطه‌ي بلندمدت پايدار بين كليه متغيرهاي مدل را تأييد نمود.