تعيين تيپ اقليمي مناطق مختلف با استفاده از روش تحليل مؤلفه هاي اصلي

ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻗﻠﯿﻤﯽ در اﺑﻌﺎد وﺳﯿﻊ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ تغيير شاخص‌هاي حدي مي‌شود. از آنجا كه اين شاخص‌ها نقش مهمي در بروز خشك‌سالي‌‌، سيل‌ها و ديگر بلاياي اقليمي دارند، بررسي رفتار آن‌ها در بستر تغييرات اقليمي ضروري است. در تحقيق حاضر از داده‌هاي بارش 24 ساعته ۱۱ ايستگاه سينوپتيك در محدوده مرز‌هاي رسمي استان‌هاي اصفهان، شيراز، يزد و كرمان طي دوره‌ آماري (1395-1366) استفاده شده است. براي استخراج روندها نيز از شاخص‌هاي تغيير اقليم (ETCCDI) با استفاده از نرم افزار RClimDex بهره‌گيري شده است. همچنين جهت بررسي روند از آزمون ناپارامتري منكندال اصلاح شده (TFPWMN) و به‌منظور منطقه‌بندي شرايط بارش‌حدي از روش تحليل مؤلفه اصلي در قالب نرم افزار آماري MINITAB استفاده گرديده است. نتايح آزمون TFPWMN نشان مي‌دهد شاخص‌هاي بارش در اكثر مناطق مورد مطالعه فاقد روند، روند كاهشي ضعيف و داراي شيب همگن اند. پس از تشكيل ماتريس همبستگي متغير بارش به كمك روش تحليل مؤلفه‌هاي اصلي به يازده مؤلفه كاهش و با استفاده از چرخش واريماكس چرخش داده شدند. با بررسي نتايج حاصل از الگوريتم PCA چهار تيپ اقليمي شناسايي شد كه تيپ اقليمي چهارم (ايستگاه شيراز) نسبتا به ديگر ايستگاه‌هاي مورد مطالعه با 85 درصد ويژه مقدار واريانس از كل تغييرات بارش‌حدي، مؤثرترين نقش را در ايجاد شرايط اقليمي بارش‌حدي دارد. در نتيجه مي‌توان گفت ساختار كلي بارش در منطقه مورد مطالعه تحت تاثير عرض جغرافيايي، وجود پيكربندي ناهمواري و توده‌هاي هوا قرار دارد و با تغيير هر يك از اين عوامل، بارش تغيير خواهد كرد.