بازنمايي ژئوپليتيكي روسيه در سينماي هاليوود

رسانه به‌مثابۀ‌ ابزاري قدرتمند و اثرگذار در جهان امروزي شناخته مي‌شود كه جريان‌هاي توليد قدرت در فضاها را جهت مي‌دهد. سينما و فيلم به‌عنوان يكي از پايه‌هاي مهم رسانه كه از نيروي اقناع، برانگيزندگي و جهت‌دهي بي‌مانندي برخوردار است، به ابزاري مهم براي رقابت در مقياس‌هاي گوناگون ملي و فراملي تبديل شده است. از همين رو، پژوهش دربارۀ رابطۀ‌ ميان ژئوپليتيك و سينما كه با رويكردهاي پسامدرن و به‌ويژه با تأثيرپذيري از مكتب فرانكفورت آغاز شد، در پي مطالعۀ چگونگي بازنمايي كنش و واكنش بن‌مايه‌هاي ژئوپليتيكي در حلقه‌هاي فيلم و تأثيرهاي بيروني آن بر مخاطبان است. در نوشتار حاضر با روش تحليل گفتمان و تحليل رواييِ سه فيلم منتخب «رمبو 2 (1985)، آسيب ناخواسته (2002) و سقوط (2012)»، مي‌كوشيم چگونگي بازنمايي بن‌مايه‌هاي ژئوپليتيكي روسيه در سينماي هاليوود را واكاوي كنيم. نتايج اين نوشتار، نشان مي‌دهد كه دال‌هاي گفتماني مانند جنگ سرد، غيريت‌سازي، فضاي بي‌نظم، سه‌گانۀ روسيه و چين و ايران و تنش، مهم‌ترين بن‌مايه‌هاي ژئوپليتيكي بازنمايي شده از روسيه در سينماي هاليوود هستند. در اين فيلم‌ها، مكان‌ رخدادِ سناريوهاي فيلم، همان مكان‌هايي است كه نظريه‌پردازان كلاسيك ژئوپليتيك، همچون مكنيدر و اسپايكمن مطرح كرده‌اند؛ مكان‌هايي مانند هارتلند و ريملند يا فضاهايي كه ژئوپليتيك متخاصم بازمانده از دوران جنگ سرد را در ذهن تداعي مي‌كند؛ همانند روسيه، كوبا، كلمبيا. هاليوود نيز بايد اين مكان‌هاي راهبردي را به‌عنوان «ژئوپليتيك تنش» بازنمايي كند. از ديدگاه ژئوپليتيك، به‌نظر مي‌رسد سينماي هاليوود داراي «بازنمايي‌هاي هژمونيك» است كه در ذهن مخاطبان «اجماعي جديد» و «خوانشي جديد» از نقشۀ‌ جهان توليد مي‌كند.